
Скопје
9ᴼ /
9ᴼ



Неодамна беше објавена интригантна мултидисциплинарна студија спроведена од Институтот за еволутивна биологија во Шпанија, Универзитетот во Западен Онтарио и Универзитетот Харвард во списанието Cell, а се однесува на „секогаш актуелната“ тема „Генетската историја на Балканот од римската граница до преселбата на Словените“. Станува збор за соработка на дури 70 научници, од кои повеќе од 30 се од Хрватска, а меѓу нив има истакнати антрополози, ...
Масивна вулканска ерупција околу 2900 година п.н.е. можеби го втурнала светот во темнина, поттикнувајќи ја неолитската Данска заедница да жртвува симболични „сончеви камења“, сугерира новото истражување. Околу 2900 година п.н.е., голема вулканска ерупција веројатно ја втурнала северната хемисфера во темнина, предизвикувајќи ниски температури, откажување на посевите и глад. Во Данска, неолитската заедница на островот Bornholm можеби одговорила на ...
Малите, намерни избори можат да направат голема разлика во одржувањето на здраво срце. Лекарите и научниците можат да наведат цела низа здрави навики кои треба да ги практикуваме за да го одржиме нашето срце здраво – од редовно вежбање до здрава исхрана. Но, да бидеме искрени, ретко кој всушност ги следи овие упатства. Сепак, постои една здрава навика која сите би можеле да ја прифатиме, а за неа ни раскажувале нашите баби. Станува збор за здрав ...
Според податоците собрани од BFB Labs, на дури 60 отсто од децата кои користеле Lumi Nova како прв чекор во справувањето со анксиозноста, не им била потребна дополнителна помош. Лекарите предупредуваат дека се повеќе деца и млади имаат потешкотии со менталното здравје. Во светот се зголемува бројот на анксиозни и депресивни деца и млади луѓе. Затоа, во Обединетото Кралство одлучија да пробаат малку поинаков пристап за лекување на ваквите ...
Неколку децении пред подемот на вештачката интелигенција (AI), британскиот писател на научна фантастика и футурист Arthur C. Clarke (1917-2008) смело предвидел иднина во која машините ќе ја надминат човечката интелигенција, преобликувајќи го текот на самата еволуција. Во видео клип од 1964 година, Clarke, познат по неговиот роман „2001: Вселенска одисеја“, го артикулираше своето предвидување за напредокот на вештачката интелигенција. На ...
2023 година постави нова пресвртница како најтопла година досега, со глобални температури за 1,4 °C над прединдустриските нивоа и 0,17 °C повисоки од претходниот рекорд поставен во 2016 година. Неочекуван фактор придонесе за оваа алармантна пресвртница – албедото на Земјата достигна рекордно ниско ниво, пред се поради намалувањето на силната ниска облачност. Албедо е бездимензионална физичка големина која ја опишува рефлексијата на светлината од ...
Инженерството во невидени размери има мерлив ефект врз ротацијата на Земјата. Браната Три клисури (кинески: 三峡大坝), најголемата хидроелектрична брана во светот, прераспредели доволно маса за малку да ја промени ротацијата на планетата, објави NASA. Браната, завршена во 2012 година, се наоѓа на реката Јангце западно од Вухан и е дизајнирана да спречи разорни поплави и да обезбеди хидроелектрична енергија. Сепак, изградбата имаше висока цена: 1,5 ...
Алгоритмот бил обучен со помош на 800 скенови на мозокот каде се знаело времето на мозочен удар, а потоа бил тестиран на 2.000 пациенти. Вештачката интелигенција би можела да биде двојно попрецизна од сегашните методи за одредување кога се случил мозочен удар, што би можело да им помогне на лекарите да донесат одлуки за итна помош, се вели во студијата. Употребата на технологија за читање скенирани мозоци на луѓе кои претрпеле мозочен удар може ...
Еден од клучните фактори за разорното ширење на пожарите во Калифорнија се таканаречените ветрови од Санта Ана. Еве зошто овој природен феномен има толку драстично влијание врз пожарите и зошто уште повеќе ги отежнува напорите за гаснење. Ветровите Санта Ана во Калифорнијасе познати по нивната улога во разгорувањето на шумските пожари во областа Лос Анџелес и Јужна Калифорнија. Овие силни, суви ветрови, кои потекнуваат од внатрешноста на ...
Огромна тврдина од бронзеното време на Кавказ, обвиткана во мистерија, им ги открива на археолозите своите невидени размери, но многу малку индиции за нејзината намена или за древните жители. Колосална тврдина од бронзеното време, позната како Dmanisis Gora, е откриена на планините Кавказ, што ги збунува археолозите со нејзините размери и нејасна цел. Оваа праисториска населба, датирана од пред 3.000 години, се наоѓа на стратешка раскрсница меѓу ...
2024 година донесе многу возбуда во NASA, па време е да се навратиме на најдобрите моменти снимени со камери или телескопи. На фотографијата подолу се прикажани кристали на лизозим кои се одгледуваат во вселената, особено Меѓународната вселенска станица (ISS) по враќањето на Земјата. Лизозимите се протеини кои се наоѓаат во телесните течности како солзите и плунката и играат витална улога во функцијата на имунолошкиот систем. На следната ...
Еден од археолозите кои го откриле богатството на артефакти под земја, Melina Paisidou, рече дека „Солун доби можност да се споредува со Рим“. Системот на подземната железница во Солун, вториот по големина град во Грција, официјално е отворен со своите станици прикажувајќи бројни антички археолошки наоди кои некогаш речиси го доведувале во прашање завршувањето на целиот проект. За време на изградбата, која започнала во 2006 година, работниците ...
Праисториските пештерски резби од Франција откриваат 3D мапа стара 20.000 години, која го прикажува апстрактното размислување на раните луѓе и нивната поврзаност со нивниот природен пејзаж. Во мала пештера јужно од Париз, научниците веруваат дека ја откриле најстарата тродимензионална мапа на територијата на ловци-собирачи, издлабена во подот на пештерата пред околу 20.000 години. Геонаучниците Médard Thiry од Center for Geoscience во Франција и ...
Една нова студија покренува критични прашања за долгорочните ефекти на лековите за спиење, поттикнувајќи понатамошни истражувања за да се балансира помошта за спиење со зачувување на здравјето на мозокот. Новото истражување сугерира дека иако таблетите за спиење можат да им помогнат на луѓето да заспијат, тие исто така може да ја нарушат способноста на мозокот да ги отстранува токсините од цереброспиналната течност. Овој процес, од витално ...
Древниот мраз на Антарктикот открива бранови на пожари поврзани со наглите климатски промени, фрлајќи ново светло на занемарената улога на огнот во минатите и идните климатски динамики. Древниот мраз на Антарктикот откри изненадувачка врска помеѓу глобалните шумски пожари и наглите климатски промени, откривајќи ја улогата на пожарот во историските климатски транзиции. Ben Riddell-Young, климатски научник од Oregon State University во САД и ...
Кениската вселенска агенција има претпоставка за што се работи, но сè уште има многу непознати околу овој објект. Кон крајот на минатата година, жителите на едно село во Кенија биле преплашени од експлозија, откако виделе како запален предмет паѓа од небото, по што следела уште една експлозија, кога предметот паднал на земја. Освен големиот страв на мештаните, не се евидентирани последици бидејќи паднал во шума, па за среќа нема повредени, ниту ...
Како што технологијата ги обликувала животите на претходната човечка генерација Alfa, така овој тренд ќе продолжи и ќе се прошири со новата генерација на Beta. Со почетокот на 2025 година се појавува нова генерациска етикета – Generation Beta, во која ќе бидат вклучени родените помеѓу 2025 и 2039 година. Терминот е воведен од McCrindle, истражувачка фирма основана од општествениот истражувач Mark McCrindle, кој исто така го измисли терминот ...
Камењата кои се менуваат на енигматичното археолошко наоѓалиште Rujm el-Hiri (Gilgal Refaim) во Сирија им пркосат на претходните претпоставки за неговата астрономска цел, откривајќи нови сознанија за мегалитските мистерии и регионалните тектонски трансформации. Енигматичното мегалитско место на Голанската висорамнина во југозападна Сирија, Rujm el-Hiri (т.н. Тркало на гигантите), долго време ги заинтригира научниците. Досега се верувало дека ...
Милиони туристи својот годишен одмор го поминуваат на Јадранот, а не ни знаат дека под нивните нозе се крие изгубен континент. Многумина слушнале за Атлантида. Изгубениот континент, за кој научниците сè уште не се сосема сигурни каде точно била или жошто потонала, е опишана во делата на грчкиот филозоф Платон. Но, дали сте знаеле дека некогаш постоел друг континент што во меѓувреме сме го загубиле? Група научници од University of Utrecht го ...
Тековните американски упатства за исхрана препорачуваат ограничување од два пијалоци дневно за мажи и не повеќе од еден пијалок дневно за жени. Алкохолните пијалоци треба да бидат означени со предупредување за ризиците од рак, рече во петокот шефот на United States Public Health Service, сигнализирајќи чекор кон поагресивна регулатива слична на тутунот и за овој сектор, доколку биде усвоена. Шефот на US Public Health Service, Vivek Murty, рече ...
Во Велика Британија се тестира нова алатка за вештачка интелигенција која може да открие знаци на срцеви заболувања кај луѓето уште пред да се појават првите симптоми. Нова алатка за вештачка интелигенција во Обединетото Кралство открива срцеви заболувања кај луѓето уште пред да имаат симптоми, напиша во саботата германската новинска агенција dpa. Алатката ги пребарува медицинските досиеја за знаци кои укажуваат на ризик од развој на атријална ...
Милано воведе забрана за пушење на јавни места, а предвидени се високи казни за прекршување на законот. Пушачите во италијанската финансиска и модна престолнина Милано ги загрозуваат казни ако запалат цигара на градските улици или на преполни јавни места, откако во средата стапи на сила најстрогата забрана во земјата. Оние кои ќе ја игнорираат новата забрана во загадениот град на северот на Италија би можеле да бидат казнети од 40 до 240 евра, а ...
Додека часовникот отчука полноќ и го најави доаѓањето на 1 јануари 2025 година, луѓето ширум светот излегоа на улиците со огномет да ја дочекаат Новата година. Додека земјите како Australia и New Zealand беа првите кои го дочекаа доаѓањето на Новата година, Asia и Europeсе приклучија на забавата со огномет нешто подоцна. Најголемиот град во New Zealand, Auckland, стана еден од првите поголеми градови што ја дочека 2025 година со илјадници луѓе ...
Сите тоа сме го доживеале. Во еден момент се е во ред, во следниот почнуваме да шмркаме и ни протекува носот. Но, дали е тоа секогаш болест? Слузот, кој често се отфрла како непријатност, игра клучна улога во одржувањето на здравјето. Го штити респираторниот систем со заробување прашина, бактерии, вируси и други надразнувачи. Ензимите како што се лизозимот и лактоферинот во слузот, исто така, имаат антимикробни својства, ги разградуваат ...
Повеќето од нас знаат за феноменот Сина Месечина, но сличен, но помалку познат феномен – Црна Месечина – ќе се случи на новогодишната ноќ. Еве за што се работи. Фасцинантен астрономски настан ќе го одбележи самиот крај на 2024 година, а се работи за ретка Црна Месечина, која ќе се појави на 30 и 31 декември. Овој уникатен феномен, поврзан со лунарниот циклус, го привлече вниманието на набљудувачите на небото. Што е Црна Месечина ? Разбирањето на ...
Во исклучително ретки и специфични случаи на абнормална бременост, телото на мајката прави се за да ја заштити од несакани последици. Човечкото тело користи необични стратегии за да преживее некои многу ретки здравствени закани. Една таква стратегија произлегува од феноменот на ектопична бременост, каде што оплодената јајце клетка се вградува и расте надвор од матката, ситуација полна со опасност и висок ризик за мајката. Во ретки случаи, ако ...
За време на авионскиот лет, не е важно кои седишта ќе ги изберете, а изборот на вистинското може да ги зголеми шансите за преживување доколку се случи најлошото. Патувањето со авион е еден од најбезбедните начини на транспорт, а шансите некој да загине во авионска несреќа се 1:11.000.000, но она што е помалку познато е дека шансите да се преживее авионска несреќа зависи и од изборот на седиште во авионот. Австралискиот експерт за воздухопловство ...
Целта на проектот е да се задоволат потребите за храна во услови на глобално затоплување. Американските научници развиваат компири кои би можеле да ги издржат топлотните бранови за да помогнат во одгледувањето на култури во иднина погодена од климатските промени. Тим истражувачи спровеле теренски испитувања на една локација во американската сојузна држава Илиноис и забележале дека адаптираното растение дава до 30 отсто повеќе компири под ...
Мистериозна базалтна плоча пронајдена во Грузија содржи недешифрирани симболи кои би можеле да ја препишат античката историја на регионот и еволуцијата на пишувањето како целина. Во есента 2021 година, жителите на грузискиот град Dmanisi, кои ловеле риба во езерото Bashplemi, пронашле извонредна реликвија, камена плоча на која биле испишани мистериозни симболи. Тим грузиски археолози, во меѓувреме, потврди дека писмото е различно од кое било ...
Магнетниот северен пол на Земјата го продолжува своето непредвидливо патување кон Русија, а најновиот модел обезбедува прецизни ажурирања на навигацијата до 2029 година. Светскиот магнетен модел 2025 (WMM2025), објавен на 17 декември, нуди ажурирани сознанија за променливите магнетни полиња на Земјата. Иако важи само до 2029 година, моделот го следи тековното патување на северниот магнетен пол кон Русија. За разлика од фиксниот географски ...