На 27 и 28 декември, во Трн во Дебар Маало, ќе се одржи ФИЈУК – саем на независна уметност, дводневен настан посветен на независната културна сцена, самоиздавањето и уметничките заедници. Саемот ќе биде отворен во сабота, 27 декември, од 14:00 до 18:00 часот, со изложбата на Марко Печеновиќ насловена „Само напред“. Во текот на првиот ден, посетителите ќе имаат можност директно да се запознаат со делата на бројни независни уметници (околу 30) ...

Оваа сабота, 27-ми декември, ќе се одржи повеќечасовен настан во организација на „Култура Бета“ насловен „Под роговите на упорноста“. Поводот е затворањето на кафе-книжарницата „Буква“ на нејзината сегашна локација во Скопје. Настанот обединува повеќе сегменти со кои ќе се заокружи циклусот на случувања преку кои здружението „Култура Бета“ го развиваше своето дејствување токму во „Буква“, која меѓу другото служеше и како своевиден културен ...

Едиповиот комплекс најчесто се одвива во триаголен однос меѓу тројца: детето, мајката и таткото. Кај момчињата најчесто значи силна приврзаност и љубов кон мајката, а таткото се доживува како ривал кој „застанува на патот“. Во фантазијата на детето тој би сакал мајката да биде само негова. Во исто време се појавува и страв — дека таткото може да го казни или повреди оти му се спротивставува (кастрациска анксиозност). Кај девојчињата приказната е ...

ЗГ Контрапункт и КРИК – фестивал за критичка култура Ве покануваме на настан посветен на Театарот на угнетените на Аугусто Боал – театарска и општествена практика која го спојува уметничкото дејствување со борбата за правда, солидарност и помирување. Преку примери, практични интервенции и разговор, ќе се отвори простор за размислување за театарот како алатка за отпор, за јавно преиспитување на угнетувањето и за создавање можни алтернативи во ...

Зошто пропадна неолиберализмот, и во својата национална и во својата интернационална инкарнација? Многу подетално отколку што е можно во овој краток есеј, истото прашање го разгледувам во мојата нова книга Големата глобална трансформација: националниот пазарен либерализам во мултиполарен свет. Го поставувам тоа прашање и од лични причини: некои од моите најдобри пријатели се неолиберали. Тоа беше генерациски проект на западните бејби-бумери, кој ...

Македонската влада донесе одлука да се задолжи кај ЕБОР со 20,9 милиони евра за набавка на најмногу пет локомотиви со резервни делови. Доколку навистина се набават пет локомотиви, просечната цена би изнесувала околу 4,18 милиони евра по локомотива, со вклучени резервни делови, што и да се подразбира под тој поим. Да ги погледнеме реалните пазарни цени. Најмоќните и најскапите електрични локомотиви на пазарот, од типот Vectron со моќност од 5 MW, ...

Доцен март 2025 Текстов ми е како рана што испарува под завои и преврски. Јазикот ме преврза за дезинфекција на мислите. Пишував за лек. Скочанетите прсти си ги греев свирејќи на клавир што ми се најде како болнички кревет, иако планирав да биде орудие за делкање на сета натежната тага. Генерациски товар на урнисаното детство, распадот на поголемата заедница, сеќавањата на другарите што нè напуштија на овој или на оној начин. Закажана сесија во ...

Ова се времиња на брзи промени. Старите извесности се распаѓаат околу нас и луѓето бараат нови начини на постоење во светот. Како што посочивме во неодамнешната статија, 51 процент од младите луѓе во Соединетите Држави повеќе не го поддржуваат системот на капитализмот. А дури 55 проценти од Американците од сите возрасти сметаат дека капитализмот е суштински неправеден. Но ако јавно го доведете во прашање капитализмот, најверојатно ќе добиете ...

Во Москва постојат моменти кога политиката повеќе не може да се објасни со зборови. Кога јазикот станува опасен, кога говорот е кривично дело, а тишината обврска. Тогаш вистината бара друг медиум. Не текст, не слоган, не програма — туку тело. Во тој простор, на пресекот меѓу репресијата и свеста, во 2013 година се појави Петар Павленски, концептуален и перформанс уметник од Ленинград. На Црвениот плоштад, место каде што државата ја инсценира ...

Македонија се најде високо на црната европска листа кога станува збор за фемициди – убиства на жени извршени од нивните интимни партнери. Според податоците за 2023 година на Еуростат, статистичкиот сервис на Европската комисија, земјава е на трето место во Европа по стапка на вакви убиства, зад Латвија и Литванија. Највисока стапка е регистрирана во Латвија, каде што во 2023 година биле убиени 17 жени на еден милион жители. Во Литванија, ...

Презентација за Коверли на Темплум саемот во вторник во 20 часот во центар „Јадро“. Коверли за карикатурите и создавањето (извадоци од интервјуа) Животот да беше филм, моите карикатури ќе беа исфрлените сцени. Инспирацијата постои, се разбира, но мора да те најде додека работиш. Најголемиот дел, 80 или 90 проценти од мојата работа, е во идејата; замислата, концептот, е поважен од цртачката техника. Понекогаш се чувствувам како да сум на ...

„Safe City беше воведен со цел да го намали бројот на загинати лица во сообраќајни незгоди и како мерка е апсолутно оправдано бидејќи во 2024 година, загинале 124 лица во државава. Загадениов воздух зема над 3.500 жртви годишно, со голем број на заболени, но никој нема намера да примени брзи и ефикасни мерки. Зошто?“, прашуваат од еколошката организација „02 Иницијатива“. Оттаму велат дека Владата и Град Скопје константно повторуваат дека ќе ...

Во моментот кога двајца убијци на плажата Бонди масакрираа недолжни луѓе, на плажата во Хан Јунис една жена се обидуваше со метла да ја истера водата што го носеше скинатиот шатор, нејзиниот единствен дом. Стоеше и плачеше, покажувајќи како нејзините деца се тресат од студот натопени со вода, но никој не ја слушаше. Светот веќе премина на масакрот во Сиднеј. Наредните денови сите зборуваа колку се ужаснати од страшното убиство на петнаесетте ...

Во кафе и филм „Котур“ во Скопје од 22 до 24 декември ќе се одржува ново издание на „Медиумски фестивал Скопје“. „Деветтиот ‘Медиумски фестивал Скопје’ е посветен на неизбежниот влез на вештачката интелигенција во медиумите“, посочуваат организаторите од Платформата за истражувачко новинарство и анализи – ПИНА. Дискусијата „Новинарството пред пресврт“ во понеделник, 22 декември во 19 часот, го отвора фестивалот. „Трите фестивалски дена опфаќаат ...

Министерството за финансии ќе изврши аукција на 12-месечни државни записи (DZ2025/22-364) на ден 23.12.2025 година за да прибере пари со кои треба да се раздолжи за минатогодишните државни заиси DZ2025/19-364, коишто достасуваат за исплата на ден 24.12.2025 година. На сличен начин се задолжија и на 9.12.2025 за да се раздолжат за записите што достасаа на 10.12.2025 година. Ова го забележувам од година во година, бидејќи не можам да ги добијам ...

Лекции по психоанализа (7) За да не биде тоа вознемирувачко на никого… Ова е нешто што секогаш сме го знаеле за бајките – тие зборуваат за инцест, за Едиповиот комплекс, за психотични мајки, како оние во „Снежана“ и „Ивица и Марица“, кои ги фрлаат своите деца. Бајките раскажуваат нешта за животот коишто децата ги чувствуваат инстинктивно. Задоволството и олеснувањето лежат во тоа што тие чувства се изразени со зборови кои децата умеат да ги ...

„Како ви врват деновите?“, ја прашав сосетката откако со сопругот, обајцата неподвижни, заминаа во дом за стари лица. Одговорот беше жесток: „Mеѓу урина и измет!“ Наеднаш требаше да ја помирам таа непожелна претстава со фината слика што со години си ја обликував за овој почитуван стар брачен пар. Веројатно за да се соземам, од некаде ми исплива изреката (му се припишува на Августин): Inter urinam et faesces nascumur. Па да, кога е во прашање ...

Во фоајето на Македонскиот народен театар денеска напладне ќе биде промовирана монографијата „Македонски народен театар 1945 – 2025 драма: приказни поголеми од времето“, издание што го одбележува 80-годишниот јубилеј на националниот театар. Монографијата излегува од печат во година кога МНТ одбележува осум децении постоење и претставува сведоштво за континуираната креативна работа, развојот и успесите на институцијата. Преку богат визуелен ...

На 12 декември годинава поминаа точно десет години од усвојувањето на Парискиот договор. Договорот беше усвоен со консензус на 195 држави што учествуваа на 21-виот климатски самит во Париз 2015 година, а стапи во сила пролетта наредната година, набргу по почетокот на периодот на потпишување и пристапување. Станува збор за најважниот глобален документ што некогаш е усвоен во врска со борбата против климатските промени, а државите ширум светот и ...

Министерството за надворешни работи на Македонија е институција сместена на кејот на Вардар во еден од објектите од проектот „Скопје 2014“. Некои од визуелните точки кои го дефинираат објектот е влезниот трем со тимпанон, и централната купола која се извишува над. Изминатиот месец сме сведоци на интервенција над овој објект – омиленото македонско делување во просторот – НАДГРАДБА! Од каде да почнеме со сатирата и цинизмот нема да погрешиме, ...

„Ајде едноставно да го кажеме гласно она што повеќето го премолчуваат: Америка не беше киднапирана од ‘патриоти’. Таа беше киднапирана од пропалици — и од многу паметни, многу цинични луѓе кои сфатија колку е лесно тие пропалици да бидат манипулирани. Со децении, САД создаваа огромна популација на луѓе кои никогаш не читаа, никогаш не учеа, никогаш не стекнаа никакви вештини, никогаш не пораснаа емоционално, никогаш не презедоа одговорност за ...

Каде денес во светот се вкрстуваат сите наши антагонизми и борбата за опстанок? Постои ли некаква единствена точка што ја отелотворува нашата универзална мака? Тоа не се Газа, Украина, Судан, ниту центрите за онлајн измами на северот на Мјанмар. Тоа е Техеран. Главниот град на Иран ги одбројува деновите до моментот кога едноставно ќе остане без вода. Во тоа не е осамен. На поголем дел од земјата ѝ се заканува воден банкрот, кога побарувачката ...

Расказ од книгата „Прирачник за пеење и плачење (приказни за кронопија и фами)“. На Темплум саемот на 19 декември во 19 часот во центар Јадро - разговор за Хронипијата и фамите. Во борбата против прагматизмот и ужасната тенденција кон постигнување корист, мојот најстар братучед ја предлага следната постапка: треба да се истрга едно големо влакно од главата, да му се направи јазол во средината и да се пушти меко да падне низ дупката на лавабото. ...

Помалку од 60 илјади луѓе, или 0,001 процент од светската популација, се трипати побогати од половина човештво, додека горните десет проценти од светското население заработуваат повеќе од останатите девет десетини. Истовремено, посиромашната половина од припадниците на човечкиот род добива помалку од десет отсто од глобалните приходи. Тоа се неколку од наодите од новиот извештај за глобалната нееднаквост „World Inequality Report 2026“. Го ...

Основата на возрасната сексуалност се поставува во детството. -Фројд, Три есеи за теоријата на сексуалноста“(1905) Сексуалната љубопитност и привлечноста кон родителот од спротивниот род се природни фази во психолошкиот развој. -Фројд, Три есеи за теоријата на сексуалноста“(1905) Во оваа лекција ќе се осврнеме кон теоријата за психосексуалниот развој и либидото (сексуална енергија), кои се во срцевината на Фројдовото сфаќање за структурирањето ...

На 13 декември, сабота, со почеток во 19:00 часот, во киносалата на Кинотеката ќе се одржи специјална проекција на кратките филмови изработени од младите филмаџии – учесници на работилницата „Филмска училница“, реализирана од Кинотеката на Република Северна Македонија и Гете-институт Скопје, како дел од меѓународниот проект ФилмЕД. Премиерно ќе бидат прикажани четири кратки филма создадени во рамките на училницата: КЛЕТВАТА НА ПАПАГАЛОТ, ТИ И ...

На Европа ѝ се заканува „цивилизациско бришење“, активностите на ЕУ ги поткопуваат политичката слобода и суверенитетот, а миграциските политики го трансформираат континентот и сеат раздор. Владеат цензура и задушување на политичката опозиција. Наталитетот е во слободен пад, а државите ги губат националните идентитети и самодовербата. Континуираното намалување на уделот на континентална Европа во глобалниот БДП се случува поради регулативи што ги ...

Вештачката интелигенција и роботиката ќе го трансформираат светот. Тие ќе поттикнат незамисливи промени во нашата економија, политика, начинот на војување, нашата емоционална благосостојба, животната средина и во начинот на кој ги образуваме и воспитуваме децата. Заедно со сето тоа оди и реалниот страв дека, во не толку далечна иднина, суперинтелигентната вештачка интелигенција би можела да ги замени луѓето и да ја преземе контролата врз нашата ...

Од 10 до 13 декември, Прилеп го одбележува јубилејното, десетто издание на меѓународниот фестивал на кратки филмови „Winter Apricots“. Она што пред една деценија започна како ентузијазам на мала група филмски заљубеници, денес е стабилна културна точка на македонската мапа. Организаторот Дарко Горгиески вели дека десетте години зад себе носат истрајност, борба и стремеж за стабилност во средина со ограничени културни ресурси. „Тоа за нас значи ...

Пренесено од: Дојче Веле Според податоците на Репортери без граници (РБГ), годинава 67 новинари се убиени во текот на својата работа - речиси половина од нив „под оган од израелските вооружени сили“ во Појасот Газа. Бројот на убиени новинари „повторно се зголеми поради криминалните практики на редовните вооружени сили или други вооружени групи и организираниот криминал“, констатираше денеска оваа невладина организација која се бори за слобода на ...