Во среда, 8 ноември, во Културно Информативниот Центар – Скопје, во продажниот салон ќе се отвори завршната изложба на дела настанати на работилниците за алтернативна фотографија кои се одржаа во јули, во село Цапари, во организација на единствениот Зрно-фестивал. Зрно ја негува фотографијата на автентичен начин, невиден до сега на овие простори и за само две години се етаблира во светот како единствен настан од ваков вид. Годинава успеа да ...

Од неодамнешните мерења од Сончевата динамичка опсерваторија (Solar Dynamic Observatory) на НАСА, кои откриваат брзо слабеење на магнетното поле во поларните региони на нашата ѕвезда, астрономите предвидуваат најнапред исчезнување на половите а потоа целосна инверзија на магнетното поле на Сонцето до крајот на оваа година. Што ова значи за Земјата? Како што би рекол Даглас Адамс: “БЕЗ ПАНИКА”! Иако “на прва” работите звучат апокалиптично, ...

При нивното навлегување и согорување во атмосферата, остатоците од разноразни вселенски мисии во воздухот ослободуваат испарувања од метали. Какви се последиците од ова за Земјата? Регулативата што надлежните тела ја наметнуваат за да се спречи трупање на орбитално ѓубре околу нашата планета, се чини дека имаат последици за нашата атмосфера. Колку последиците се сериозни – сè уште не се знае. Со порастот на сателитски лансирања во орбита, ...

Турбуленциите во текот на летот може да бидат застрашувачко искуство. Да се потсетиме само на некои неодамнешни екстремни случаи: на 31 август 2023 година, авион на Делта ерлајнс кој полета од Милано на пат кон Атланта доживеа сериозни турбуленции за при приближувањето до аеродромот Хартсфилд – Џексон, како последица 11 лица беа повредени и транспортирани во болница веднаш по слетувањето; во март оваа година, едно лице почина од повреди здобиени ...

Доктор Веб аналитичарите открија тројанци во голем број апликации на Google Play кои се инсталирани повеќе од 2 милиони пати. Станува збор за добро познатите тројанци „FakeApp“, „Joker“ и „HiddenAds“, кои со реклами ги бомбардираат корисниците на заразени уреди. Малициозен софтвер HiddenAds е пронајден во Super Skibydi Killer (1 милион преземања), Agent Shooter (500 000 преземања), Rainbow Stretch (50 000 преземања) и Rubber Punch 3D (500 000 ...

Не стивнуваат реакциите од стручната фела во врска со контроверзниот избор на владата за изградба на ПАХЕ Чебрен. По минатонеделниот протест на инженерите вчера, во малата сала на Домот на култура во Битола, инженерите дискутираа за проектот „Чебрен“ и ги потенцираа фактите што власта упорно не ги кажува, а од кои е неоспорна неповолноста и скапата цена што сите ние ќе треба да ја плаќаме. Целата дискусија може да ја проследите на видеото во ...

Мобилниот бренд на Леново Моторола повторно ја актуелизира идејата за свитлив смартфон во вид на нараквица. Приспособливиот дисплеј на Моторола имаше свое демо претставување на Lenovo Tech World '23 во Остин, Тексас, но ова и не значи дека бргу ќе го видиме и во продавниците. На прв поглед смартфонот изгледа сосем обично – OLED плоча сместена во куќиште обоено во жарко портокалова боја од задната страна. Но, мошне бргу телефонот може да се ...

Како што откриваат истражувачите, црвената планета има густо јадро од течно железо опкружено со релативно тенок слој од стопени карпи. Откритието ја разреши загатката којашто потекна од сеизмичките мерења на Марс кои укажуваа дека планетата има изненадувачки големо а лесно јадро богато со елементи со мала густина. Резултатите беа претставени во две одделни студии објавени оваа недела во Nature. Според претставеното планетата е составена од ...

Серија алгоритми за вештачка интелигенција забележаа и идентификуваа експлозија на супернова. Ова го направија без човечка интервенција. SN2023Tyk е првата супернова што кога и да е била откриена од машина. Ова астрономско откритие е направено добиено без каква и да е човечка интервенција, ако не се смета уделот на програмерите во изработката на софтверот. Зад откритието стои меѓународен тим научници од универзитетот Нортвестерн, кои ја развиле ...

Неодамнешните истражувања покажуваат дека автоматизацијата на центрите за податоци со RFID следење може да ја зголеми продуктивноста 15 пати, а истовремено го намалува ангажманот на вработените околу залихата на средствата за дури 90 проценти. Достапни се сеопфатни IoT решенија за автоматизација на центрите за податоци. Тие се дизајнирани да помогнат во идентификување, следење и обезбедување на ИТ средствaта со многу мала човечка интервенција. ...

На 20 октомври 2023 година се навршија точно 50 години од официјалното отворање на Операта во Сиднеј - Австралија. Честа да ја прогласи за отворена ѝ припаднала на кралицата Елизабета Втора, (воедно кралица и на Австралија) на 20 октомври 1973 година. Отворањето, проследено со огномет и изведбата на Деветтата симфонија на Бетовен, беше директно пренесувано од медиумите. Сиднејската Опера е една од најфасцинантните градби на современата ...

Вештачката интелигенција еволуира... и тоа мошне брзо. OpenAI, компанијата која го лансираше најпознатиот голем јазичен модел, изминативе денови најави негово ажурирање. Во првата фаза тоа ќе биде достапно само за платените верзии на ChatGPT – Plus и Enterprise. Иновациите ќе го направат четботот уште посличен на различните гласовни асистенти што веќе ги знаеме, но со супериорен капацитет за дијалог – апликацијата ќе може да гледа, чита и да ...

Европскиот пазар за е-трговија се очекува да достигне 1,5 трилиони долари до 2027 година, тврди GlobalData во новиот истражувачки извештај. Ова значи дека просечната годишна стапка на раст изнесува 9% и дека европскиот раст малку заостанува зад глобалната стапка на пораст, која GlobalData ја проценува на 9,5 %. Фирмата за податоци и аналитика предвидува дека глобалните трошоци за е-трговија ќе достигнат 9,3 трилиони долари во 2027 година, ...

Во периодот од 14 до 29 септември Асоцијацијата на архитекти на Македонија (ААМ) го одржа ХI (21-то) биенале на македонската архитектура – БИМАС 2023. На свеченото затворање на БИМАС 2023, кое се одржа на 29 септември 2023 во Музејот на современа уметност во Скопје, награди за најуспешните и најдобрите им врачи претседателот на ААМ, проф. д-р Мишко Ралев. Познатиот архитект Сашко Иванов со тимот од проектантското биро Иванов Инженеринг се ...

До пред извесно време, најстрашната позната сончева беше онаа од 1 септември 1859 година, позната и како Карингтонов настан. Споменатата сончева експлозија предизвикала големи пожари и целосна блокада на телеграфските комуникации во поголемиот дел од планетата. Но, Карингтоновиот настан би бил нешто како мало треперење на светилката во споредба со сончевата експлозија што мошне извесно се случила пред 14 300 години. Анализирајќи ги прстените од ...

Во првиот дел (тука) констатиравме дека во целиот свет интензивно се градат нови реверзибилни, наречени уште пумпно-акумулациони хидроелектрани (ПАХЕ). Јапонија е светски лидер на ова поле, Кина ја гради најголемата ПАХЕ на светот (Шианшу Јуанку, 4 X 300 MW), Хрватска покрај постоечките 3 гради уште 4 нови реверзибилни хидроелектрани, а во сите поранешни југословенски републики веќе има таквие електрани, освен во Македонија, која има намера да ...

Ако сте загрижени за безбедноста, избришете ги последните 15 минути од историјата на пребарување во апликацијата Google. Бришењето на последните 15 минути од историјата на прелистување се врши во неколку чекори. Инкогнито режимот на Google Chrome е идеален за безбедно сурфање на Интернет, но понекогаш може да се случи да заборавите да го отворите или да сакате да направите индивидуално приватно пребарување за нешто што ве интересира за кратко ...

Нобеловата награда е едно од најпрестижните и најпознатите научни признанија на нашата ера. Со неа се одбележува исклучителната природа на откритијата на добитниците на наградата, а добитниците стануваат познати и надвор од академските кругови. Сепак, се чини дека медалот има и своја опачина – честта да се биде Нобеловец се чини дека може негативно да влијае врз продуктивноста на победниците. Барем кон ова укажуваат резултатите од студијата ...

За Нептун владееше мислење дека е замрзната, премногу изолирана планета за Сонцето да има некое сериозно влијание врз неа. Но, се чини дека не е така. Временските услови на Нептун се развиваат во согласност со ‘расположението’ на Сонцето. Лоциран на 4,5 милијарди километри од центарот на Сончевиот систем, растојание речиси 30 пати поголемо од она помеѓу Земјата и Сонцето, Нептун еволуира во исклучително студена и темна средина. Гледано од страна ...

Многумина кај нас сé уште не веруваат дека Македонија ќе мора да ги затвори сите термоелектрани на јаглен до 2030 година и мислат дека сето тоа ќе остане само „мртво слово на хартија“. Сите тие најпрво нека го отворат документот, на страна 8, што нашата влада го поднела до секретаријатот на UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change, скратено UN Climate Change), а е насловен како Enhanced Nationally Determined Contribution ...

Данската компанија Lego го суспендираше проектот за производство на популарните коцки од рециклирани материјали односно од пластични шишиња за пијалоци наместо како замена за вообичаената пластика што ја користат, а која се добива од нафта. Според соопштението за јавност, компанијата се решила на овој потег поради тоа што процесот на реупотреба на ПЕТ (PET) амбалажата не донел никакви промени во поглед на јаглеродните емисии што се испуштаат при ...

Во претходните написи – ПАХЕ „Чебрен“ е потреба, но дали под овие услови? и За енергетскиот суверенитет на Македонија, ја анализиравме важноста на пумпно-акумулационата хидроелектрана (ПАХЕ) „Чебрен“ за акумулирањето на енергија од фотонапонските (ФН) електрани, направивме приближна проценка на цената на складирање на енергијата, ги разгледавме нашите опции за справување со електроенергетската криза во иднина во контекст на скорото престанување ...

После дискусијата со еден градежен инженер, како и врз основа на изјавата на еден владин чиновник дека „не треба да не засега колку Грците ќе ги чини изградбата на браната на ПАХЕ Чебрен“, ќе се обидам да најдам одговор зошто цената на изградбата е двојно повисока отколку проценката на ЕСМ. Прво, да видиме дали е сеедно дали ќе се градат две брани од по 100 m висина или една брана од 200 m висина (на сликата). Како што знаеме, предложена е ...

Вештачката интелигенција денес наоѓа примена во речиси секоја пора во животот, дури и во најнеочекуваните работи и места. Имајќи предвид дека пејзажот на локалниот ИТ-сектор кај нас станува од година во година сè покомплексен, одржувањето на ИТ самит посветен на ВИ во Скопје се наметнува како логичка потреба како место за размена на идеи, искуства и, зошто да не, како своевиден пазар на трудот за ова поле. Самитот на едно место собра луѓе кои на ...

Вештачката интелигенција (ВИ) и технологијата станаа водечки тренд кој свое место и примена во речиси сите сегменти од нашето живеење, дури и на најнеочекуваните места, дури на пример и во земјоделството, спортот, или во едукација. Ако се следи имагинацијата можностите што ги носи вештачката интелигенција за унапредување на истражувањата и иновативноста, развојот на бизнис стратегиите, планирањето и организацијата на производството, се ...

Денес, 27 септември 2023 година, Google го слави својот 25-ти роденден. Ова е очебијно и од цртанката посветена на денот кога во 1998 година основачите на компанијата, докторантите Сергеј Брин и Лери Пејџ, ја основаа нивната оперативна база, првата канцеларија на Google, во изнајмена гаража. Но интересно е што Google досега го одбележувал својот роденден и на други датуми. Па така, како роденденски ден понекогаш беше сметан 4 септември, денот ...

Во 2024 година (точниот датум сè уште не е познат) астрономите очекуваат дека во текот на неколку дена објектот T CrB, во соѕвездието Северна Круна (Corona Borealis), ќе го зголеми сјајот, а потоа ќе се врати во првобитната состојба. T CrB е бинарен ѕвезден систем составен од масивно бело џуџе и црвен џин, а се наоѓа во нашата галаксија на оддалеченост помеѓу 2 600 и 3 130 светлосни години од нас. Она што го прави T CrB интересен е тоа што ...

По најавите за конечната изградба на пумпно-акумулационата хидроелектрана Чебрен, капацитет којшто на нашиот систем му е насушно потребен, да разгледаме колку отприлика чини изведбата на една ваква електрана, колкав би бил проектираниот производен капацитет на електраната, што од тоа реално би користеле ние како корисници во Македонија и што тоа значи за нас. На овој начин ќе може да добиеме реална слика за полезноста на електраната, нејзината ...

Антропик, компанија за вештачка интелигенција поддржана од Google, лансираше во САД и Велика Британија платена верзија на својот чет-бот Клод. Со цена од 20 американски долари (или 18 британски фунти) месечно, новата опција Claude Pro нуди приоритетен пристап кога ботот е зафатен, ран пристап до новите функции и можност за испраќање повеќе пораки. Главната предност е што ќе имате пет пати поголема употреба со Claude Pro во споредба со ...

Додека ги чекаме објавите за добитниците на вистинските Нобелови награди, настан што треба да се случи на почетокот од идниот месец, ред е да ги разгледаме и добитниците на овогодинешните Иг Нобел награди. А се чини дека нема недостток на, ахем, интересни истражувања. Зошто геолозите сакаат да лижат карпи? Може ли нозете од мртов пајак да се користат како прецизна пинцета? Ова се дел од бизарните прашања на кои одговор даваат студиите што ...