Прим. Д-р. Мери Шорова: Прва помош при состојба на пожари и изгореници
„Сите среќни семејства изгледаат слично, секое несреќно семејство е несреќно на свој начин“. Со оваа безвременска реченица на Толстој, ќе ја започнеме приказната за денешното семејство. Колку семејства влијаат на нас и на нашиот понатамошен развој? Кога ни дава можност да одлетаме од нивното гнездо со сопствените крилја, и кога ни ги ускратува истите тие крилја? На оваа тема разговаравме со млади студенти, а стручно мислење побаравме од педагогот Маја Марковиќ.
Photo by Brooke Cagle on Unsplash
Често, семејството несвесно влијае на развојот на трауматски искуства кај младите. Кога зборуваме за трауматски искуства, треба да се напомене дека тоа не е само форма на физичко насилство, туку може да биде и вербално. Овој тип на трауматско искуство вклучува различни критики и омаловажување на детето. Ги прашавме младите колку често слушаат критики за себе во своето семејство и на што најчесто се однесува таа критика.
Мислам дека често слушам критики, можеби најмногу поради мојата неорганизираност и мрзеливост. Тие знаат многу да ме критикуваат кога не правам нешто што ми го кажуваат, но тоа не влијае на мојата самодоверба. Не ме навредуваат директно мене, туку моите постапки, вели нашата млада соговорничка.
Според мислењето на педагогот Маја Марковиќ, родителите речиси секогаш го сакаат најдоброто за своите деца, но во родителството не секогаш го прават она што придонесува за остварување на родителските аспирации.
Мислам дека еден од начините да се спречи заеднички проблем и да се осигуриме дека тешкотиите нема да станат кризи и стресните настани да не станат трауматични искуства за младите е, пред сè, едукација на родителите и организирана систематска поддршка за младите. соодветна грижа за нивното ментално здравје, рече таа.
Од своето долгогодишно искуство, Маја ни откри кои промени и предизвици некако ги сметаме и доживуваме како стресни.
На прво место се тешкотиите во односите со родителите, потоа врсниците и партнерите, наставниците и одговорните во училиштето. Доминантни се и предизвиците во градењето идентитет, самодоверба и самопочит. Би го истакнала и секогаш присутниот проблем со осамостојувањето, материјално и психички, вели педагогот.
Мислењето на Маја го споделија и учениците кои истакнаа дека најголем предизвик за нив е менувањето на средината за време на школувањето, одвојувањето од семејството, започнувањето самостоен живот и наоѓањето во нова средина. Исто така, има се повеќе несогласувања и конфликти на ставови меѓу родителите и децата, што ја отежнува многу комуникацијата.
Младите истакнаа дека недостатокот на емоционално изразување од страна на едниот или двајцата родители предизвикува исто така проблеми.
Со мајка ми имам отворен однос, без проблем ги покажуваме емоциите, додека со татко ми помалку. Честопати не знам што мисли тој во некои ситуации, што многу влијаеше на мојот однос со другите луѓе. Постојано имам потреба да прашам некого дали се е во ред и дали сум згрешил нешто. Се обидував да направам некои работи за да го привлечам вниманието на моите родители само за да имам валиден доказ дека чувствуваат нешто за мене, вели еден од нашите соговорници.
Помал дел од соговорниците истакнаа дека во семејството отворено се покажуваат емоциите, што придонесува поотворено да ги покажуваат емоциите кон партнерот.
Моите родители се во брак 20 години. Тие имаат многу здрава врска. Љубовта ја пренесоа на сестра ми, брат ми и мене. Гледам на моите родители и со мојот партнер сакам да постигнам врска како нивната, е искуството на друг учесник во дискусиите за односот со родителите.
Емоционалната зрелост подразбира одредено ниво на самоконтрола и независност во решавањето на проблемите со кои се соочуваме, истакна Маја Марковиќ и додаде:
Најважно за младите е да научат јасно да ги препознаваат емоциите, како и ситуациите во кои тие се јавуваат и да стекнат сигурност и доверба дека можат да ги надминат проблемите на кои наидуваат во своја полза. Не мислам дека младите денес се помалку емоционално и социјално зрели од порано, но мислам дека соодветната поддршка од возрасните е поважна од порано. Отворениот разговор, активното слушање и разбирањето на потребите на младите и кога тие се манифестираат преку емоции како гнев, се дел од соодветната поддршка.
Често слушам како ја споредуваат мојата ситуација со нивната, коментирајќи дека на нив им било многу полошо. Не ми се допаѓа кога станува збор за тоа, бидејќи сегашниот проблем на секој е најголем и најтежок за еден човек во тој момент. Мислам дека родителите треба барем убаво да не слушаат. Обично ги решаваме проблемите игнорирајќи ги и заборавајќи ги со текот на времето. Мислам дека тоа не е добар начин да се реши проблемот и би сакал да се смени, истакнува студентот.
Маја стручно ни го објасни феноменот на маскирање на проблемите кај младите: Поради таквиот негативен став младите се повеќе прибегнуваат кон маскирање на своите проблеми, а најчеста форма е прибегнувањето кон алкохол, дрога, девијантни и ризични однесувања. Младите често избираат да ги маскираат своите проблеми за да бидат прифатени и популарни.
Младите се чувствуваат се послободни да бараат стручна помош. За жал, некои од нив наидуваат на пречка од нивните родители.
Не знам дали би имал слобода да се обратам до стручно лице поради моите родители, бидејќи тие мислат дека не е ништо толку лошо и дека можам се да решам со нив, истакна еден од нашите соговорници.
Од професионален аспект, Маја Марковиќ ги советуваше младите дека помош и поддршка секогаш треба да се бара кога чувствуваме дека немаме доволно сила, волја или ресурси сами да го решиме проблемот. Експертите се тука да помогнат да се изградат вештини кои обезбедуваат соодветна адаптација на проблемите кои се составен и неизбежен дел од животот.
Автор: Кристина Стевановиќ
Текстот оригинално објавен на: https://localpress.org.rs/koliko-roditelji-uticu-na-izazivanje-trauma-kod-dece/
Универзитетско студентско собрание на УГД Штип
Универзитетско студентско собрание на УКИМ Скопје
Универзитетско студентско собрание УКЛО Битола
