Ничии искуства не можат да бидат универзални. Некои совети се повторуваат толку многу, а нивната бесмисленост обично е пропорционална со нивната распространетост. Неколку од нив ги коментира дипломираниот психолог и практичар по терапија со игра, Сања Иванушевиќ Гргас.

„Ќе помине“

Идејата дека ќе има фаза во која ни е тешко и врз која навистина немаме голема контрола, понекогаш може да биде олеснување и да го намали нивото на драма. Особено во развојот на децата, кој по правило се случува во фази кои наизменично се менуваат. Она што влијае врз можноста за примање порака е самиот начин на кој ја испраќаме. Ако зборуваме надмено и не цениме колку е тешка ситуацијата и колку личноста може да се чувствува измачена и беспомошна, тогаш таа личност сигурно не може да нè слушне.

„Уживај во секој момент“

Идејата дека сме среќни и оптимални во секој момент, не само што е невозможна, туку создава и низа други проблеми, особено чувство на вина и чувство дека не сме добар родител бидејќи едноставно има моменти кои се напорни и тешки. Чувството на вина и несоодветност произлегуваат од неколку неточни претпоставки:

-Не сум доволно добар родител ако има моменти кои ми се ужасни. Да бев добар родител, ќе уживав во сите.

-Не сум доволно способен родител бидејќи кога би бил покомпетентен и би можел подобро да се поврзам со детето и да му ги задоволам потребите, да знам повеќе или да можам повеќе, тогаш би можел да му ги решам сите проблеми и немаше да ми биде тешко.

-Непријатните чувства, како што се фрустрација, иритација, лутина, беспомошност се штетни и треба да се отстранат што е можно поскоро и да не се дозволи да се појават.

Секако, има тешки моменти во кои би било невообичаено да уживаме и да бидеме среќни. Но, овие чувства во никој случај не ја намалуваат љубовта кон детето или компетентноста на родителите. Значи, можно е да имате здраво „мразење“ на одредени фази и истовремено да бидете добар родител. Исто така, непријатните чувства се неопходни во животот и не можеме да ги укинеме бидејќи сите тие носат важна порака. Колку повеќе ги разбираме сопствените непријатни чувства, и ако не ги потиснуваме и забрануваме, толку ќе бидеме емотивно поздрави.

„Не навикнувајте го бебето постојано да е во вашите раце, ќе го разгалите“

Овој мит е многу опасен, според она што го знаеме денес за тоа како малите деца се развиваат и созреваат. Имено, во моментот на раѓање, бебињата сè уште се многу незрели и всушност единствените функции што можат да ги извршуваат донекаде самостојно се дишењето и варењето на храната. Што се однесува до другите физиолошки и емоционални функции – тие се целосно незрели. Значи, кога бебето е во физички контакт со стабилен возрасен, неговиот пулс, дишење, температура и други функции стануваат постабилни. Исто така, физичкиот и емоционалниот контакт и смирувањето буквално го обликуваат и градат детскиот мозок, а во емоционална смисла бебињата не можат да преживеат без физички и социјален контакт. Така, возрасното лице служи како надворешен регулатор за да ги смири и им помага да развијат физички и емоционални функции. Со текот на времето, како што бебето созрева, тоа само по себе станува подобро. Сите истражувања покажуваат дека децата плачат помалку ако во раниот период на нивниот плач се реагира поконзистентно преку физичко и емоционално смирување и контакт.

„Бебињата манипулираат со своите родители“

Малите бебиња се невролошки незрели при раѓање и ќе продолжат да созреваат долго време. Здравиот развој и созревањето бараат биолошко созревање и надворешна поддршка, која се состои од доследно задоволување на потребите на бебето. Поради развојот на невронауката, сега навистина можеме да видиме како изгледа мозокот на бебето, па знаеме дека деловите од мозокот одговорни за манипулации се целосно неразвиени кај бебињата. Значи, малото бебе не е физички способно да смислува манипулации дури и да сака, бидејќи деловите од неговиот мозок неопходни за ова едноставно не се развиени. Кога мало бебе плаче, тоа секогаш плаче од добра причина и затоа што тоа е неговиот главен начин на комуникација.

Меѓутоа, со текот на времето, децата учат, а на несвесно ниво, некои деца учат дека ќе добијат вистинско внимание и контакт само кога ќе направат нешто што ни пречи. Но, проблемот не е во нив, туку во нас.

„Мало дете – мали грижи, големо дете – големи грижи“

Секој развоен стадиум носи свои предизвици, а колку тие ќе бидат напорни, зависи од самото дете, но и од нас – од нашите очекувања, од предизвиците што ги имаме во другите сегменти од животот и од поддршката што ја добиваме. Така, некои ќе го толерираат релативно лесно тоа што децата не спијат бидејќи полесно се справуваат со тоа или им треба помалку сон, а ќе биде потешко да ја толерираат фазата на спротивставување или независност на детето. Со некои деца е полесно, со некои е потешко, но запомнете две работи: невозможно е да се предвиди или контролира како ќе се одвиваат работите, а очекувањата се важни – ако очекувате дека ќе биде тешко, тогаш сте повеќе наклонети кон тоа да ги гледате или толкувате само тешките работи на тој начин, а реално има еднакви шанси за двете опции. Да, има тешки моменти со секое дете, но бидете отворени за различни опции.

Па и нас нѐ…, па излеговме добри

Родителството е навистина еден фин баланс помеѓу инстинктите, трендовите и новото знаење. Важно е да бидеме внимателни и критички да го набљудуваме она што ни се нуди – без разлика дали се работи за нови теории или за наследените вредности на нашите родители. Навистина можеме да останеме збунети од идеите и инструкциите поврзани со воспитувањето бидејќи приближно на секои три месеци излегува нов прирачник или се појавува нов „експерт“, кој во основа нема никаква врска со развојот на децата и не работи со деца и семејства, во пракса.

Како што не би го однеле автомобилот на поправка на фризер, бидете критични за тоа од кого сте подготвени да прифатите совети во врска со развојот и воспитувањето на децата – навистина нека биде експерт во областа на детскиот развој. Исто така, понекогаш некои стари методи изгледаат блиски и примамливи, лесни и ефикасни – но само навидум и во тој момент. Денес, благодарение на невронауката, можеме да видиме што навистина помага и го поддржува здравиот развој на децата. Во различни сегменти од животот рамнотежата е добра и здрава работа, така што повременото консумирање брза храна нема да направи никаква штета, но сега со сигурност знаеме дека физичкото казнување на децата негативно влијае врз формирањето и развојот на детскиот мозок. Знаеме и дека прекумерното опуштање во воспитувањето и отсуството на граници и структура создаваат независни, нерегулирани и незрели деца.

„Секогаш спијте кога спие бебето“

Нема универзален одговор. Но, имајте на ум дека на бебето му е потребен родител кој е што е можно постабилен, па според тоа водете се при изборот на приоритети во таа дилема. Ако сте раздразливи и уморни, помалку ќе му помагате на вашето бебе, па кога ќе се соочите со дилемата дали да средувате и да примените некаков облик на физички или психички одмор, одберете го она што ќе ве направи помирни и постабилни.

Извор