Собранието го донесе Законот за нефер трговски практики, означувајќи значаен чекор кон подобрување на пазарната конкуренција и заштита на правата на потрошувачите и малите претпријатија. Овој закон е резултат на продолжени напори да се адресираат и регулираат практиките кои го нарушуваат праведниот пазарен натпревар, поставувајќи нови рамки за етичко и одговорно водење бизнис во земјата. Во време кога глобалната економија се соочува со бранови на неизвесност и предизвици, малите и средни претпријатија и потрошувачите се најчесто на удар.

Во таков контекст, Законот за нефер трговски практики претставува важен чекор кон обезбедување на рамноправни услови за сите учесници на пазарот и заштита на потрошувачите од злоупотреби.
Но ајде да се обидeме да го анализираме потенцијалот на овој закон, неговата практичност и предизвиците кои можат да се појават при неговата имплементација. Во овој контекст, донесувањето на Законот за нефер трговски практики, кој беше официјализиран пред неколку дена, се смета за критичен чекор кон адресирање на овие проблеми. Но, колку е оваа мерка изводлива во практика?
Законот за нефер трговски практики е одговор на долгогодишните повици за строга регулатива која ќе ги спречи практиките што го нарушуваат здравиот пазарен натпревар и ги ограничуваат потрошувачките права. Со ова, нашата држава се придружува кон земјите кои активно се борат против монополистичко однесување и нефер конкуренција, ставајќи ги интересите на компаниите и потрошувачите во центарот на економската политика. Законот, во теорија, ја има моќта да го трансформира пазарот, нудејќи шанса за поединечни и мали компании да процветаат и да иновираат без страв од потиснување од поголемите поетаблирани играчи.

Инфлацијата што често е резултат на надворешни економски фактори, како што се светските пазарни трендови или внатрешни политики, има директно влијание врз трошоците за живот и бизнис-операциите. Исто така, ценовните шокови, предизвикани од промени во пазарните услови, можат да предизвикаат значителен психолошки удар врз потрошувачите што води кон намалена потрошувачка и економска нестабилност.
Еден од најголемите предизвици што стои пред законот е неговата способност да се адаптира на постојано менување на пазарот. Инфлацијата, како комплексен феномен, може да се формира од многу фактори, а законите за трговски практики не се директно насочени кон неа. Сепак, спроведените мерки за подобрување на конкуренцијата и контрола на монополите можат да имаат индиректно влијание врз инфлацијата.
Сепак, клучен аспект за успехот на овој закон е неговата примена во практика. Историјата и меѓународните примери покажуваат дека имплементацијата на такви закони често може да биде исполнета со предизвици. Од суштинско значење е да се обезбеди дека регулаторните органи имаат потребните ресурси, капацитети и, најважно, независност за ефективно да го спроведат Законот. Без соодветен надзор и способност за истрага на неправилности, постои ризик Законот да остане само на хартија, без реално влијание врз пазарните практики.
Друг критичен аспект е образованието и подигањето на јавната свест. За да биде ефективен, Законот бара активно учество на сите стејкхолдери – од бизнис-заедницата до крајните потрошувачи. Ова подразбира информирање за правата и обврските што ги носи новата регулација, како и за механизмите на заштита кои таа ги нуди. Едукацијата и транспарентноста се клучни за создавање на култура на фер трговија и заштита на потрошувачите.
Важно е исто така да се разбере дека Законот за нефер трговски практики не е решение за сите економски проблеми со кои се соочува Македонија. Тој е само дел од поголемата слика и мора да биде поддржан со цврсти макроекономски политики, инвестиции во образование и технологија, како и со креирање на стимулативна средина за бизнисите да растат и да иновираат. Само така може да се обезбеди дека Законот ќе придонесе кон создавањето на поправедлив и конкурентен пазар, кој ќе биде основа за одржлив економски развој.
Усвојувањето и успешната имплементација на Законот за нефер трговски практики не е само прашање на внатрешна политичка волја и административни капацитети, туку исто така претставува процес кој може значително да се засили преку искористување на меѓународните искуства и соработка. Земјите што веќе имаат воведено и спроведено слични закони против нефер трговски практики нудат бесценети практики за нас, особено во поглед на стратегии за ефективно надгледување, спроведување на Законот и санкционирање на прекршоците. Ова вклучува разбирање на најдобрите методи за детектирање на нефер практики, ефективно користење на ресурсите за надзор и изградба на институционален капацитет кој е способен да реагира брзо и ефикасно на какви било злоупотреби.
Законот за нефер трговски практики нека биде еден вид почеток на процеси што симболизираат стремеж кон економска праведност и здрава конкуренција во државата. Неговата потенцијална моќ да го трансформира нашиот пазар е огромна, но како што е со секој значаен подвиг, успехот ќе зависи од сплотеноста, стратегијата и посветеноста на сите учесници. Од владините агенции и регулаторните тела, преку бизнис-заедницата, до самите потрошувачи, секој има улога во обликувањето на пазарот за кој сонуваме: еден каде што иновациите и ферплејот не само што преживуваат, туку и процветуваат.
Со прилагодлив и динамичен пристап кон спроведувањето и постојан фокус на целите на законот, државата се соочува со можност да креира економија која не само што е конкурентна на меѓународно ниво, туку и која активно ги заштитува и поддржува своите граѓани. Овој процес, иако исполнет со предизвици, носи со себе значителни можности за напредок и развој, што може да го трансформира општеството кон средина каде што праведноста и рамноправноста се високо ценети, овозможувајќи на сите нејзини членови еднаква можност за успех.

(Авторот е економски аналитичар)

ЈАЗИКОТ НА КОЈ СЕ НАПИШАНИ, КАКО И СТАВОВИТЕ ИЗНЕСЕНИ ВО КОЛУМНИТЕ, НЕ СЕ СЕКОГАШ ОДРАЗ НА УРЕДУВАЧКАТА ПОЛИТИКА НА „СЛОБОДЕН ПЕЧАТ“