Thornton рече дека истражувањето повторно покажува како „луѓето имаат тенденција да ги преценуваат сопствените способности во однос на способностите на другите животни“.
Бумбарите и шимпанзата можат да научат вештини од членовите на истиот вид кои се толку комплицирани што никогаш не би можеле сами да ги совладаат, способност за која претходно се мислело дека е единствена за луѓето, покажуваат две студии.
Еден од најголемите таленти на човештвото се нарекува „кумулативна култура“ – нашата способност да развиваме вештини, знаење и технологија со текот на времето, подобрувајќи ги како што се пренесуваат низ генерациите.
Оваа способност за пренос на способности, кои ниту еден поединец не може да ги научи сам, е одговорна за подемот и доминацијата на човештвото над светот.
Замислете дека сте пуштиле неколку деца на пуст остров, рече Lars Chittka, екологист за однесување на Queen Mary University of London и коавтор на студијата за бумбари.
Со секаква среќа, тие би можеле да преживеат, но никогаш не би знаеле да читаат или пишуваат бидејќи тоа бара учење од претходните генерации, рече тој во видеото објавено заедно со студијата во списанието Nature.
Претходните истражувања покажале дека некои животни се способни за социјално учење – да сфатат како да направат нешто со набљудување на другите членови на нивниот вид.
Некои од овие однесувања се чини дека се усовршени со текот на времето, како што се неверојатните навигациски вештини на гулабите-писмоносци или способноста на шимпанзата да кршат ореви, што сугерира дека тие можеби се примери за кумулативна култура.
Сепак, за научниците е тешко да ја отфрлат можноста дека поединечно гулаб или шимпанзо не би можеле сами да сфатат како да ги постигнат овие подвизи.
Затоа, тим научници предводени од Британците обрнале повеќе внимание на скромниот бумбар.
Првиот чекор бил да се обучи тим од „демонстратори“ за да направат сложена вештина што подоцна би можеле да ја пренесат на другите.
Во лабораторијата, на некои бумбари им била дадена кутија која се отворала во два чекори. Тие имале задача прво да го турнат синото јазиче, а потоа црвеното за на крај да ја ослободат слатката награда.
Коавторот на студијата Alice Bridges, исто така од Queen Mary University, изјави за AFP:
“Таа задача е навистина тешка за бумбарите бидејќи ние во суштина бараме од нив да научат да прават нешто во замена за ништо уште на првиот чекор“.
На почеток, збунетите бумбари само ќе се обидат да го турнат црвеното јазиче без претходно да го поместат синото, и на крајот би се откажале.
За да ги мотивираат бумбарите, научниците на крајот од првиот чекор поставиле слатка со шеќер, која постепено била повлечена додека бумбарите го совладале процесот.
Демонстраторите потоа биле споени со нови „неуки“ бумбари, кои ги гледале демонстраторите како ја решаваат загатката пред да тргнат сами.
Пет од 15-те неуки бумбари брзо го решиле проблемот во две фази без да им треба награда по првата фаза.
Бевме многу изненадени, изјави Bridges. Сите едноставно полудевме кога тоа првпат се случи, додаде таа.
Alex Thornton, професор по когнитивна еволуција на Britain’s University of Exeter, кој не бил вклучен во истражувањето, рече дека се работи за мал примерок.
Но, поентата е јасна – задачата е исклучително тешка да се научи сам, но некои бумбари можеле да ја решат преку општествено учење, напиша тој во коментарот во списанието Nature.
Авторите на студијата рекоа дека тоа е прва демонстрација на кумулативна култура кај безрбетници.
Шимпанзата, нашите најблиски живи роднини, исто така го поседуваат овој талент, според посебна студија објавена во списанието Nature Human Behaviour.
Малку потешка е комплицираната кутија за групата полудиви шимпанза во сиропиталиштето за Chimfunshi Wildlife Orphanage во Замбија.
Тоа вклучува подигање на дрвена топка, држење на фиоката отворена, вметнување на топката и затворање на фиоката за да се ослободи наградата од кикирики.
Во текот на три месеци, 66 шимпанза се обиделе да ја решат загатката, но не успеале.
Потоа, холандски тим од научници тренирале две шимпанза да им покажат на другите како да го прават тоа.
По два месеци, 14 шимпанза, кои претходно не го совладале проблемот, го решиле.
И колку повеќе шимпанзата ги гледале демонстраторите, толку побрзо научиле да го решат проблемот.
Bridges рече дека студиите „не можат, а да не ја оспорат идејата дека кумулативната култура, како исклучително сложена, ретка способност, е способна само за „најпаметните“ видови како луѓето.
Thornton рече дека истражувањето повторно покажува како „луѓето имаат тенденција да ги преценуваат сопствените способности во однос на способностите на другите животни“.
