Убавината на балканските жени и носии во изложбата „Трон“

Во Галеријата на Рускиот дом во Белград во тек е изложбата „Трон“ на светски признатиот графички дизајнер и наградуванг фотограф од Србија, Павел Сурови. Дел од фотографиите од колекцијата „Трон“ го красеа отварањето на Европската престолнина на културата – Нови Сад 2022, а изложбата гостуваше и во Париз и Марибор.

Ставајќи ги спојот на традицијата и духовноста во фокусот, изложбата „Трон“ претставува оригинални и автентични народни носии на Балканот.

Павел Сурови специфично ги реинтерпретира народните носии како нематеријално културно наследство, смело компонира традиционални елементи прикажувајќи ги од оригинална перспектива, на специфичен начин ги менува естетските и традиционалните модели, каде особено доаѓа до израз убавината на жената.

Сепак, тој смета дека „приказот на жените е само површински, бидејќи позади или под тие привлечни лица стои една друга приказна. Всушност преку тие жени спојувам два света. Првиот е овој свет што го гледаме и живееме, трка по обврски, материјален, и тука е секогаш желбата да бидеме подобри. Другиот е духовниот свет кон кој тежнееме“, објаснува Сурови.

Самиот наслов на изложбата „Трон“ алудира на тоа дека архаичните народни носии црпат инспирација од кралските дворови, што во световна и духовна смисла ја претставуваат борбата на луѓето за моќ и престол.

На кралскиот двор, покрај луксузот, до израз доаѓа и женската убавина, која е главна инспирација на многу уметници и секоја жена сака да биде најубава, да биде на тронот.

Посебно важен елемент на неговиот уметнички пристап е поимот за женската убавина како неисториска, односно безвременска естетска категорија.

Преку своите народни носии различните народи ги истакнуваат своите автентични симболи и обележја кои ги дефинираат како нација и во таа смисла ги прават единствени и посебни. Преку своите уметнички и етнографски истражувања, Сурови покажува дека во христијанската цивилизација секоја исконска убавина, а со тоа и женската убавина, е подложна на прикривање, особено во народните носии, кои го кријат идеалот за убавина зад многу слоеви подсукњи, тантели, панделки, машни и везови.