Што е Светската централна кујна – доставувач на храна во воени зони

Светската централна кујна е основана во 2010 година и досега има испорачано повеќе од 350 милиони оброци. Светската централна кујна доставува стотици илјади оброци во Газа од октомври 2023 година. Убиството на седум работници од Светската централна кујна (WCK) во Појасот Газа нè потсети колку е ризична работата на оваа хуманитарна организација.

Веќе 14 години, меѓународната хуманитарна организација обезбедува и доставува милиони оброци на места погодени од природни катастрофи или насилни конфликти.

Доставува храна до цивилите од почетокот на најголемиот конфликт меѓу Израел и палестинската екстремистичка група Хамас.

По израелскиот воздушен напад врз нејзиниот конвој во понеделникот на 1-ви април, организацијата ги прекина операциите до понатамошно известување, плашејќи се дека значителната помош ќе биде прекината.

Убиените работници биле во конвој кој ги напуштал магацините во центарот на Газа кога израелските сили го погодиле.

WCK наведе дека меѓу загинатите има американско-канадски државјани, како и државјани на Австралија, Полска, Британија и Палестина.

Израелската армија ја призна одговорноста за нападот и вети истрага.

Ова не е прв пат организацијата да биде цел на напад.

Во Украина, каде што работи откако Русија ја започна инвазијата на таа земја на 24 февруари 2022 година, загинаа седум нејзини доброволци.

Каква улога игра WCK во Газа?

WCK работи во Газа, како и во Израел и Либан, од почетокот на војната во октомври 2023 година.

До 29 март оваа година, организацијата испратила повеќе од 1.700 камиони со храна и опрема за готвење преку преминот Рафа на границата со Египет.

Од Јордан биле испорачани 230.000 оброци и по копно и по воздушен пат.

Околу 435.000 оброци беа испорачани преку море.

Организацијата неодамна објави дека два брода натоварени со 1,2 милиони оброци се подготвени да бидат испратени во северниот дел на Газа.

Мик Марлој, поранешен заменик-помошник секретар за одбрана за Блискиот Исток, рече дека WCK е изложена на „поголем ризик“ во Газа „отколку во другите конфликтни области, најмногу поради ограничената природа на воената зона“.

„Треба да има истрага за да се утврди зошто јасно означеното возило чие движење било координирано во текот на денот било погодено од нешто што изгледа како прецизно оружје“, рече тој.

„Такво нешто не треба да се случи“, додава тој.

Какви последици ќе има нападот врз WCK?

Најавата дека WCK и американската хуманитарна организација за помош на бегалците на Блискиот Исток ја прекинаа својата работа предизвика непосредна загриженост.

Обединетите Арапски Емирати, главниот спонзор на WCK во Газа, исто така го паузираа патот за помош за Газа.

„Децата умираат од глад. Секоја организација која обезбедува помош за жителите на Газа е од суштинско значење“.

„Секој прекин на помошта ќе има сериозни последици за населението кое веќе минува низ многу“, изјави за Би-Би-Си, Џулиет Тума, директорка за комуникации на Агенцијата за помош и работа на Обединетите нации за палестинските бегалци на Блискиот Исток (УНРВА).

Мона Џебрил, палестински истражувач од Кембриџ, која живее во Газа повеќе од 22 години, рече дека последиците од воздушниот напад биле „многу повеќе од катастрофални“.

„Зборуваме за население кое е 100 отсто на работ на гладување. Населението умира, ова е многу опасно“, предупреди таа.

Како WCK доби толкаво значење?

Постојат две причини зошто Светската централна кујна стана важна во Газа: способноста за дистрибуција на храна и проблемите со УНРВА.

Додека голем дел од населението на Газа се потпира на хуманитарна помош со децении, WCK брзо се здоби со важност главно поради тоа што отвори поморски коридор и дистрибутивни мрежи.

УНРВА, најголемата агенција на ОН која работи во Газа, е вмешана во дипломатски конфликт, што влијаеше на нејзините операции и работа на теренот.

Израел обвини некои од своите вработени за учество во нападот на Хамас на 7 октомври и рече дека има тунел на Хамас под неговото локално седиште.

Соединетите држави и 15 други земји објавија дека привремено ќе го замрзнат финансирањето на УНРВА за време на истрагата, иако Шведска и Канада неодамна го обновија спонзорството.

Празнината што ја остави УНРВА „беше пополнета од WCK“, рече Калед Елгинди, директор на програмата за палестина и палестинско-израелските прашања на Институтот за Блискиот Исток со седиште во Вашингтон.

„Во моментов нема вистинска замена за УНРВА. Светската централна кујна стана многу поизразена сега. Сега, буквално нема кој да ја дистрибуира малата помош што всушност пристигнува, додаде тој за Би-Би-Си.

Кој е Хозе Андреас, основачот на WCK?

Роден во Шпанија, Андреас се преселил во Њујорк на 21-годишна возраст

Како што раскажал години подоцна, пристигнал со 50 долари во џебот.

Две години подоцна се преселил во Вашингтон, многу брзо постигнувајќи успех на градската кулинарска сцена.

Потоа отвори околу 40 ресторани и стана најпродаван автор, телевизиски презентер, а во 2019 година беше номиниран за Нобеловата награда за мир.

На меѓународно ниво, тој е познат по неговата работа со Светската централна кујна, која ја основа во 2010 година по разорниот земјотрес на Хаити, кога загинаа повеќе од 200 илјади луѓе.

Во интервју за Би-Би-Си во јануари, Андреас рече дека на Хаити „видел пустош во и онака сиромашна земја“.

„Тогаш реков: „Дозволете ми да не помогнам толку многу, туку да почнам да учам. Почнав да учам и сфатив дека за да се оствари една идеја, треба да се биде подготвен и упорен за да успееш, рече тој.

До денес, WCK има послужено повеќе од 350 милиони оброци заедно со партнерски групи на терен и мрежи на локални ресторани, камиони со храна и работа со кујни за итни случаи.

Каде сè работи WCK?

Светската централна кујна обезбеди помош во областите погодени од катастрофа од Америка до Австралија.

Во Порторико, таа брзо почна да дистрибуира храна откако ураганот Марија ја опустоши земјата во 2017 година.

Нејзините тимови се на неколку часа од земјотресот со јачина од 6,8 степени според Рихтеровата скала што го погоди Мароко во 2023 година.

Потоа испорачале 2,1 милион оброци.

Најистакнато дело е во Украина, каде што дистрибуирале повеќе од 260 милиони оброци од почетокот на руската инвазија во февруари 2022 година.

WCK вели дека шест нејзини членови биле убиени во руските напади врз центрите во 2022 и 2023 година.

Уште еден доброволец беше убиен кога беше нападната неговата станбена зграда.

Би-Би-Си