Консумацијата на ултра-обработена храна е поврзана со ризик од рана смрт, според 30-годишното истражување, при што различните намирници имаат различни ефекти. Преработеното месо и слатката храна и пијалоци не го носат истиот ризик како ултра-обработените храни од цели зрна, рече епидемиологот и експерт за исхрана Мингјанг Сонг од „T.H. Chan School of Public Health“, како што објави Си-Ен-Ен.
Што е високо преработена храна? Не постои консензус за одговорот на прашањето што е точно ултра-обработена храна. Сепак, експертите генерално се согласуваат дека таа вклучува, меѓу другото, колачи направени од високо рафинирано брашно, брза храна која вклучува преработено и пушено месо како виршли или колбаси, засладени газирани пијалоци, колачи и разни закуски.
Еден од знаците дека храната е ултра-обработена е ако нејзиниот состав вклучува супстанции кои вообичаено не се наоѓаат во кујната, како што се пченкарен сируп од фруктоза-гликоза, хидрогенизирани масла или адитиви како што се вештачки бои, засилувачи на вкус, емулгатори, средства против стврднување и згуснувачи.
Ризик од рана смрт
Студијата анализирала податоци од повеќе од 100.000 здравствени работници во САД кои немале рак, кардиоваскуларни болести или дијабетес. Од 1986 до 2018 година, учесниците даваа информации за нивното здравје и начин на живот на секои две години и пополнуваа детален прашалник за храна на секои четири години.
Оние кои консумирале најмногу ултра-обработена храна имале вкупно 4% поголем ризик од смрт, со 9% поголем ризик од фатални невродегенеративни болести.
Но Сонг наведува дека ризикот од рана смрт не е еднаков за секоја категорија на ултра-обработена храна, односно дека најсилната корелација помеѓу консумирањето и раната смрт е забележана за преработеното месо и засладените пијалоци (кои ги вклучуваат оние со вештачки засладувачи).
Дали треба да ги исфрлиме сите ултра-обработени намирници од нашата исхрана?
Сонг не мисли дека треба да се „ослободиме“ од сите ултра-обработени намирници, имајќи предвид дека тие се различни подкатегории со различно влијание врз здравјето. „На пример, лебот од цели зрна исто така се смета за ултра-обработена храна, но содржи различни корисни хранливи материи како што се влакна, витамини и минерали“, рече тој.
„Од друга страна, мислам дека луѓето треба да се обидат да ја избегнат или ограничат нивната консумација на преработено месо и засладени пијалоци, потенцијално вклучувајќи ги и оние со вештачки засладувачи“, додаде тој.
Исто така, треба да се има предвид дека се работи за набљудувачка студија, во која се анализира корелацијата (врската), но не и причината. Односно, во текот на истражувањето, оние кои консумирале повеќе ултра-обработена храна имале поголем ризик од рана смрт, но нема дефинитивен доказ дека причината била ултра-обработена храна.
Важен квалитет на целокупната исхрана
„Научниците, исто така, треба да направат повеќе истражувања за различните компоненти на ултра-обработената храна и нивното влијание врз здравјето, без разлика дали се тоа адитиви за храна, емулгатори или ароми“, рече Сонг, додавајќи дека квалитетот на целокупната исхрана е најважен.
„Ако генерално јадете здрава исхрана, со што е можно повеќе зеленчук, овошје и цели зрна, не треба да се плашите премногу. Целокупната исхрана е сè уште доминантен фактор кога се гледа влијанието врз здравјето“, вели Сонг.
Сонг забележува дека балансирана исхрана е исто така важна. Чистиот овошен сок без додаден шеќер му нуди на телото корисни витамини, минерали и антиоксиданси кога се консумираат во умерени количини. Ако пиете премногу овошен сок, во телото се внесува високо ниво на шеќер, што потоа негативно ги надминува хранливите придобивки.
Истражувањето под наслов „Association of ultra-processed food consumption with all cause and cause specific mortality: population based cohort study“ беше објавено во списанието BMJ.