По првиот круг од претседателските избори, кандидатите и нивните партии поддржувачи се насочуваат кон претстојниот втор круг. Отсуството на експлицитни одобрувања или за Стево Пендаровски или за Гордана Силјановска-Давкова од останатите партии е видливо, но суптилните знаци укажуваат на нивните преференции.
Имплицитни одобрувања: Неискажана поддршка за претседателските кандидати
Среде политичкиот терен, Стевчо Јакимовски од ГРОМ грациозно го признава поразот, упатувајќи и добри желби на Силјановска. Неговиот гест ВМРО-ДПМНЕ набрзина го зграпчува како сигнал за поддршка на Силјановска, дополнително нагласено од стратешките консултации на Христијан Мицкоски.
Повик за јасност: Очекувања и двосмисленост
Мицкоски изразува очекувања за поддршка од сите кандидати кои беа опозиција, суптилно поттикнувајќи ја насоката на Билјана Ванковска поради нејзината поддршка од Левица. Сепак, опозицијата останува воздржана, наместо тоа, се определи да се залага за масовна излезност на гласачите без експлицитни преференции на кандидатите.
„Заинтересиран сум да слушнам одговори на две прашања и тоа е сосема легитимно. Прво, дали ќе ги советуваат граѓаните кои ги поддржаа да учествуваат во вториот круг од претседателските избори? И ако да, какви насоки ќе понудат на кого да Дали е тоа Стево Пендаровски или Гордана Силјановска-Давкова, затоа што ако се спротивставите на власта, логиката сугерира дека треба да се приклоните кон Гордана Силјановска-Давкова.
Имаме цврст став за личности кои се претставија пред јавноста со авторитет, пренесувајќи политики и стратегии за иднината. Нивното значење не треба да се потцени; нивниот став е важен. Нивната порака и став се клучни за поддржувачите кои гласаа за нив. Не се работи за морал туку за вклучување во процесот и давање совети“, потенцира Мицкоски.
Фината линија на неутралност: деликатна рамнотежа на ЗНАМ
Димитриевски од ЗНАМ ја нагласува важноста на автономијата на гласачите, а директно ја повлекува претходната поддршка за Пендаровски. Тој тврди дека неговиот личен став ја одразува посветеноста на демократските принципи, повикувајќи ги граѓаните да учествуваат без принуда.
„Признавам дека за мене би било морално и етички несоодветно да го диктирам изборот на гласање на оние кои ја поддржаа мојата кандидатура. Таквата практика не само што е неетичка, туку и штетна. Гласањето е доверлив чин, а граѓаните мора сами да одлучуваат. Сепак, имајќи ја предвид политичката и институционалната криза која се наѕира како резултат на неуспешните претседателски избори, ги повикувам граѓаните да излезат во голем број и да го поддржат кандидатот во кој веруваат.
Лично, јавно им се извинив на граѓаните уште во јуни 2022 година за мојата претходна поддршка на Стево Пендаровски. Тој нема да ја добие мојата поддршка. Ќе дадам важечко ливче и ќе го искористам своето право на глас. Како цврст верник во демократијата, стојам на моите убедувања“, изјави тој.
Учење од минатите погрешни чекори: ретроспективна претпазливост на Левица
Димитар Апасиев од Левица ги признава грешките од минатото во отворената поддршка, одлучувајќи за неутралност за да избегне одмазда. Размислувајќи за последиците од изборите во 2019 година, Левица ја нагласува автономијата на гласачите и индивидуалното убедување.
„Ние не ги држиме нивните гласови во наши раце за да тргуваме или манипулираме; нека гласаат врз основа на нивните убедувања. Научивме тешка лекција во 2019 година кога нашата непоколеблива поддршка ни се врати во лице. Нашата транспарентна поддршка ја охрабри Силјановска, но за возврат се соочивме малтретирање, забрани од Алфа телевизија и жестоки напади од ДПМНЕ Ја препознаваме нашата грешка и нема да ја повториме истата грешка.
Потенцијален бојкот: истрага на ВЛЕН за намерите на ДУИ
Изет Меџити од ВЛЕН посочува кон потенцијалниот бојкот на ДУИ, оспорувајќи ја наводната поддршка за Пендаровски. Помеѓу обвинувањата и сомнежите, ВЛЕН се воздржува од диктирање на изборите на гласачите, наместо тоа, избира транспарентност и одговорност.
„Јавно го прашуваме Ахмети: дали е точно тоа што им наложивте на општинските организации да организираат бојкот на вториот круг од претседателските избори и покрај претходното ветување за поддршка на Пендаровски? Кои околности се променија оттогаш?
Дали загриженоста за неуспех го попречува вашето расудување? Или, можеби, дејствувате под влијание на руските центри на моќ за да го спречите новото парламентарно мнозинство да донесе уставни измени во рок од шест месеци од формирањето на новата влада?“, напиша Меџити.
Поларизирани одговори: Двојни наративи и стравови
ДУИ и Европскиот фронт ги отфрлаат наводите за бојкот, осудувајќи ја реториката за поделби, а истовремено ги повикуваат граѓаните да го отфрлат надворешното мешање.
ДУИ и Европскиот фронт одговорија со изразување загриженост поради, како што ја гледаат, острата реторика на Меџити и албанската опозиција.
Истовремено, тие ги повикуваат граѓаните да се спротивстават на влијанието на, како што велат, злобните и дестабилизирачки агенди кои потекнуваат од Белград и Москва.
СДСМ го нагласува влогот, врамувајќи ги изборите како избор меѓу напредок и уназадување.
Од партијата нагласуваат дека одлуката е на граѓаните да утврдат дали „ќе бидеме сведоци на повторување на репресивниот режим на чело со Никола Груевски и неговите соработници или ќе ја прифатиме иднината на слобода, просперитет и европски вредности заедно со СДСМ“.
Како што се приближува вториот круг, отсуството на експлицитни одобрувања ја нагласува сложеноста на политичките верности. Имплицитните сигнали и нијансираните изјави ги обликуваат перцепциите на гласачите, нагласувајќи го деликатниот танц помеѓу неутралноста и влијанието. На крајот на краиштата, моќта лежи во електоратот, со задача да се движи низ пејзажот полн со нејаснотии и конкурентни наративи.