Ден на македонската азбука и македонскиот јазик

Скопје, 5. мај 2024 (ОХРИДПРЕС) – Во Република Македонија денес се одбележува 5-ти Мај – Денот на македонскиот јазик и 79 години од објавувањето на македонската азбука.

Уште во 9. век браќата Кирил и Методиј, со помош на глаголицата, како оригинално писмо, ги превеле црковните книги на јазикот на македонските Словени од околината на градот Солун (во науката познат како старословенски и старомакедонски).

По многу векови, со прогласувањето на Федерална Македонија како држава, АСНОМ на своето Прво заседание на 2-ри август 1944 година донесува решение за воведувањето на македонскиот како службен јазик. Со објавувањето на македонската азбука и со усвојувањето на македонскиот правопис на 7-ми јуни 1945 година од страна на тогашната Народна влада на Федерална Македонија, остварена е кодификација на современиот македонски литературен јазик. Седумдесетипетгодишната практика на македонската азбука и на правописот придонесе за успешна борба против неписменоста, за квалитетно образование, за поквалитетен живот на граѓаните, за промовирање на културната разновидност на Македонците и за зачувување на традицијата од нашите предци.

Владата го прогласи овој ден за Ден на македонскиот јазик на 130. седница одржана на 16-ти април 2019 година. Прогласувањето е во чест на Решението на Народната влада на Федерална Македонија од 1945-та за усвојување на азбуката на македонскиот јазик како официјално писмо и озаконувањето на првиот правопис со што беше стандардизиран македонскиот јазик. Азбуката на 3-ти мај 1945 и е предложена на тогашната Влада, која ја прифатила и азбуката е официјализирана на 5-ти мај со објавување во весникот „Нова Македонија“, зашто во тоа време не постоел Службен весник каде што државата ги објавува своите одлуки. Објавувањето на 5-ти мај се смета за службен документ.

Процесот бил долг и не бил лесен. Тоа го опишал и Блаже Конески. Имало две комисии, според некои три, и не се согласиле сите одеднаш. Идејата е 5-ти мај да биде ден на македонскиот јазик од работен карактер и да се одбележува таму каде што е најпотребно, од најниските степени на образование до највисоките, со пригодни реферати, рецитали или со детали од историјата итн.

На 2-ри август 1944 делегатите на Првото заседание на АСНОМ го прогласиле македонскиот јазик за официјален во македонската држава. На 3-ти мај 1945 е усвоена македонската азбука, а на 7-ми јуни е усвоен македонскиот правопис, со што се стандардизира македонскиот јазик и станува јазик на државата, во тоа време Демократска Федерална Македонија која е во заедница со другите југословенски народи. Секој си имал свој државен јазик и македонскиот се издигнал на ниво на државен јазик.

Првата стандардизација е направена уште од Крсте Мисирков во 1903-та, но не заживеала, освен во неговата книга, затоа што не постоела држава за да стане стандарден јазик односно да биде јазик на администрацијата, образованието, на науката и на културата воопшто. Стандардизирањето е овозможено со создавањето на државата, со АСНОМ во 1944 година.

Светот признава постоење на над 6.500 јазици, но само неколку стотини од нив се издигнале на ниво на службен јазик на еден народ во една држава. (Крај)

извор: ОхридПрес фото: архива

@OhridPress - Преземањето на оваа содржина или на делови од неа без непосреден договор со редакцијата на OhridPress значи дека се согласувате со условите за преземање, кои се објавени тука