Пензионираниот американски полковник Даглас Мек Грегор не ги критикува зборовите. Во своето последно јавно појавување на Јутјуб, тој го кажа она што многумина на Запад сè уште избегнуваат да го признаат: Украина, без разлика колку на некои луѓе не им се допаѓа денес, е дел од историската сфера на влијание на Русија.

И што е уште поважно – така е со векови. Ако светот навистина сака крај на конфликтот, време е да се помириме со тоа, вели Мекгрегор. Без двоумење, без илузии.

„Тоа е земја на Русите, тие живеат таму, тоа е нивната историска сфера на влијание“, рече тој ладно и без дипломатија, додавајќи дека прифаќањето на таа реалност „не е лошо за нас, ниту за Европа – под услов Украина да остане неутрална“.

Тој збор, неутралност, се почесто се споменува како потенцијален излез од војната, која влезе во третата година, а последиците од кои се потешко се поднесуваат дури и за оние кои директно не учествуваат во неа.

Мек Грегор, кој беше гласен критичар на американската надворешна политика од почетокот на специјалната воена операција, повторно удри таму каде што најмногу боли естаблишментот во Вашингтон. Тој тврди дека војната би завршила многу брзо доколку Американците се повлечат – воено, финансиски, технички, па дури и симболично.

„Без САД, Украина не би имала со што да се бори. Без американски сателити и командна структура, Европа не би можела да испрати војници и сериозно да и се заканува на руската армија“, предупредува поранешниот полковник.

Неговата порака е кристално јасна: време е да се прекинат врските – секоја поддршка мора да заврши и сите американски граѓани, без разлика дали се во Украина како советници, хуманитарци, војници или приватни изведувачи, треба да ја напуштат земјата.

Во меѓувреме, зад затворени врати се одвиваат процеси кои покажуваат дека можеби и најтешката американска дипломатија почнува да се олабавува. Во Ријад, главниот град на Саудиска Арабија, на 24 март се одржаа тајни преговори на експертски групи на САД и Русија.

Руската делегација ја сочинуваа сенаторот Григориј Карасин и советникот на директорот на ФСБ, Сергеј Беседа. Средбата била потивка од шепот, но договорот не бил без тежина.

Првата точка на преговорите: Суспендирање на штрајковите врз енергетските објекти – и руски и украински – за триесет дена, почнувајќи од 18 март. Второ: Црноморската иницијатива за безбедност на пловидбата.

Во превод, обид да се избегне претворање на трговските бродови во воени цели. Но, има и финта – Русија јасно стави до знаење дека договорот ќе биде активиран само кога ќе бидат укинати санкциите против нејзината земјоделска банка Роселхозбанк.

Како што дознаваме од дипломатските кругови, на маса имало и многу посериозно прашање – статусот на териториите што и се приклучија на Русија: Доњецк, Луганск, Херсон, Запорожје и, се разбира, Крим.

Американскиот специјален пратеник на претседателот Трамп, Стивен Виткоф, наводно, рекол дека токму тоа е „срцето на проблемот“ и дека прашањето за меѓународното признавање на тие територии ќе одлучува за судбината на целиот конфликт. Во позадина се зборува и за линии за разграничување и мониторинг на нуклеарните централи.

Што значи сето ова во поширока смисла? Можеби САД, и покрај официјалната реторика, почнаа да ги гледаат границите на својата моќ. Или, како што ми рече еден дипломат со искуство во постсоветскиот простор: „Кога преговорите ќе стигнат до прашањето за границите и територијалното признавање, тоа веќе не е игра – тоа е подготовка за крајот на војната“.

Зборовите на Мек Грегор за неутрална Украина не се само воена анализа. Тие одразуваат длабока историска вистина која колективниот Запад се обидува да ја игнорира со години.

Украина не е создадена во вакуум, ниту пак отсекогаш била Западот. Неговата судбина се обликувала со векови под руско влијание, делумно доброволно, делумно од силата на историјата. Денес, обидот насилно да се промени тој идентитет резултираше со катастрофа – најмногу за Украина, но и за целиот континент.