„Влогот не може да биде поголем“: светот е на работ на климатска бездна, предупредуваат ОН

од Vladimir Zorba

Светот е на работ на климатска бездна, предупредија ОН, како одговор на истражувањето на „Гардијан“ кое покажа дека стотици водечки светски експерти за климата очекуваат глобалното загревање да ја надмине меѓународната цел од 1,5 Целзиусови степени.

Низа водечки климатски фигури реагираа на наодите, велејќи дека длабокиот очај искажан од научниците мора да биде обновен повик за будење за итна и радикална акција за да се запре согорувањето на фосилните горива и да се спасат милиони животи и средства за живот. Некои рекоа дека целта од 1,5 степени целзиусови виси на конец, но сè уште не е неизбежно да се помине, доколку се постигне извонредна промена во темпото на климатските активности.

„Гардијан“ ги доби ставовите на речиси 400 високи автори на извештаите на авторитетната Меѓувладина комисија за климатски промени. Речиси 80% очекуваа пораст од најмалку 2,5 Целзиусови степени над прединдустриските нивоа, што е катастрофално ниво на греење, додека само 6% сметаат дека ќе остане во рамките на границата од 1,5 степени Целзиусови. Многумина ја изразија својата лична болка поради недостатокот на климатски активности.

„Целта за ограничување на глобалното затоплување на 1,5 Целзиусови степени виси на конец“, рече официјалниот портпарол на генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш. „Битката за одржување на 1,5 Целзиусови степени во живот ќе биде добиена или изгубена во 2020-тите – под надзор на политичките и индустриските лидери денес. Тие треба да сфатат дека сме на работ на бездната. Науката е јасна, а и светските научници: влогот за целото човештво не може да биде поголем“.

Алок Шарма, претседател на климатскиот самит Cop26 во 2021 година, рече: „Резултатите од истражувањето на „Гардијан“ треба да бидат уште еден повик за будење за владите да престанат да преварираат и да внесат многу поголема итност во исполнувањето на климатските обврски што веќе ги имаат преземено. ” Тој рече дека светските лидери треба да се зафатат и да го исполнат ветувањето што го дале за транзиција од фосилните горива на Cop28 во декември.

Кристијана Фигуерес, шефица за клима на ОН која го надгледуваше историскиот договор за климата во Париз од 2015 година, каде беше усвоена целта за 1,5 степени Целзиусови, рече: „Овие научници за климата ја вршат својата работа. Ни кажуваат каде сме, но сега останува на нас останатите да одлучиме што се бара од нас овој момент и [да] го претвориме навидум невозможното во ново нормално“.

Таа рече дека светот е на работ на позитивни општествени точки подалеку од фосилните горива. „Тоа не значи утописка иднина – знаеме дека премногу климатски промени веќе се впиени во системот – но доаѓаат огромни позитивни промени. Светот во кој поминуваме 1,5 степени Целзиусови не е поставен во камен“.

Целта 1,5 C првично беше предложена од Алијансата на мали островски држави (Aosis). Фатуманава Паолелеј Лутеру, претседател на Аосис, рече: „Нашите острови буквално тонат додека температурите растат. Недостатокот на амбиции за климатските промени од поголемите земји ги доведува нашите држави во реалност на катастрофални загуби. Извештајот [на Гардијан] мора да биде повик за будење до светот“.

Мохамед Адоу, од Power Shift Африка, рече: „Добро е да се видат експертите кои највнимателно ја следат климата како го споделуваат својот ужас од недостатокот на акција од владите. Оние од нас кои живеат во земји кои се соочуваат со најлошите ефекти од климатската криза исто така го чувствуваат тоа. Мојата земја Кенија се соочи со најголемата суша во последните 40 години, а потоа минатата недела стотици загинаа во разорните поплави. Посакуваме лидерите да го имаат истото чувство на итност како и климатските научници“.

Младите климатски активисти од целиот свет, исто така, ги споделија стравувањата на климатските експерти. „Ударот низ заштитната ограда од 1,5 степени Целзиусови ќе биде смртна казна за милиони луѓе на глобалниот југ“, рече Ванеса Накате, во Rise Up Movement Uganda. „Доколку не видиме итна акција, никој нема да биде безбеден“.

Диша Рави, во Fridays For Future India, ги наведе страшните влијанија од неодамнешните топлотни бранови во Индија: „Задоволството на лидерите убива луѓе. Покачувањето на температурата над 2,5 Целзиусови степени не е неизбежно, но за да се спречи тоа бара вистинска посветеност и акција од оние што се на власт“.

Политички експерти, економисти и деловни лидери одговорија на наодите на „Гардијан“ и со фрустрација и со повици за итни промени. Рејчел Кајт, професорка по практика во климатската политика на Универзитетот во Оксфорд, рече: „Очајно е фрустрирачки што нашите политички, економски и социјални системи не знаат што да прават со науката. Ни требаат … иновации во нашата демократија за да им ја дадеме на научниците политиката што ја заслужуваат“.

Николас Стерн, еминентен економист за климата, рече: „Резултатите на „Гардијан“ се порака од научниците дека немаат доверба во нашите светски лидери да ги преземат неопходните активности за да се избегне климатска катастрофа. Не е доцна за политичките лидери да дејствуваат, но обемот и темпото на промени мора да бидат големи и брзи“.

Хелен Кларксон, извршен директор на Групацијата за клима, која води мрежа од 500 мултинационални бизниси, рече: „Истражувањето на „Гардијан“ е остар потсетник за јазот помеѓу климатските цели и акцијата“.

Испитаниците на истражувањето на „Гардијан“ го идентификуваа недостатокот на политичка волја како единствена најголема бариера за климатските активности. Харџит Синг, на Иницијативата за договор за неширење на фосилни горива, рече: „Со децении, владите, особено во богатите земји, постојано ги ставаа приоритетите на интересите на индустријата за фосилни горива пред благосостојбата на нивните луѓе. Имаме тесен прозорец за да ги избегнеме најлошите исходи, но тоа бара итни, трансформативни политики кои ја даваат приоритет на благосостојбата на луѓето и на планетата пред профитот“.

Некои политичари го поддржаа повикот за итна акција. Каролин Лукас, пратеник од партијата на зелените во Велика Британија, рече: „На водечките светски научници им снемуваат зборови за да ја опишат тежината на климатската вонредна состојба со која се соочуваме. Политичарите треба да се разбудат и да ја третираат оваа катастрофална закана со сериозноста и итноста што таа ја бара“.

Ед Милибанд, министер за климатски промени во сенка во Велика Британија, рече: „Секој дел од степенот е важен за опстанокот на нашата планета за идните генерации. Затоа ни требаат владите ширум светот да ја максимизираат климатската акција, наместо да веслаат назад“.

Во САД, претставничката Криси Хулахан рече: „[Извештајот на Гардијан] треба да ни даде на сите нас во Конгресот уште поголема итност да дејствуваме брзо и двопартиски“.

Бас Ајкхоут, пратеник на Зелените во Европскиот парламент, рече: „Многу добро ги препознавам чувствата на очај кај научниците. Сепак, едноставно немаме опција да се откажеме“.

Слични содржини