Тешка ноќ во Грузија: Полицијата со голема сила ги растури проевропските демонтранти

Полицијата за борба против нереди ги разби демонстрантите во главниот град на Грузија во вторникот вечерта, расчистувајќи ја областа пред парламентот каде што илјадници луѓе бараа владата да го отфрли контроверзниот закон за „странски агенти“ од типот на Путин.

Властите употребија водени топови за да ги растераат демонстрантите, од кои некои вееја знамиња на ЕУ додека млазовите вода ги принудија да се тргнат од зградата. Десетици луѓе беа претепани и турнати назад. Солзавецот, распореден таму каде што стоеја демонстрантите, го зголеми хаосот.

Меѓутоа, неколку пати откако беа избркани, демонстрантите се враќаа да ја окупираат централната авенија „Руставели“, што предизвика дополнителни судири со полицијата. Брза помош ги носеше повредените, а полицијата приведе непознат број лица.

Насилството означува остра ескалација по неколкунеделните јавни демонстрации против предлозите на владејачката партија Грузиски сон да се бара од невладините организации, кампањските групи и медиумските куќи да се регистрираат како „странски агенти“ доколку добијат повеќе од 20 отсто од нивното финансирање од странство.

Грузискиот сон првично ги предложи мерките минатата година, но ги отфрли поради широко распространето јавно негодување и критики од странство во кои беа направени споредби со правилата воведени од режимот на рускиот претседател Владимир Путин за да се задуши несогласувањето и да се задуши граѓанското општество.

Противниците на законот тврдат дека ако биде донесен, тоа ќе ја оттргне Грузија од нејзиниот пат кон ЕУ и ќе се врати во прегратките на Русија на Путин.

ЕУ, која ѝ додели на Грузија кандидатски статус во ноември, рече дека нацрт-законот е „некомпатибилен со европските вредности“, па владата треба да го повлече или ризикува да ги поткопа нејзините шанси да се приклучи на блокот.

Грузиската претседателка Саломе Зурабишвили, која се противи на обидот на владејачката партија за воведување на законот, во вторникот вечерта го повика Министерството за внатрешни работи на земјата „веднаш да престане со растурање на мирни демонстрации со непропорционална сила“.

„Очигледно беше дека демонстрациите течеа мирно, не претставуваа никаква опасност и немаше закана за јавниот ред. Срамота е да се свртиш против сопствената младост“, додаде таа.

Властите претходно ја запечатија областа околу парламентот, каде што се собраа десетици илјади луѓе веејќи знамиња на ЕУ. Министерството за внатрешни работи објави соопштение во кое бара демонстрантите да се оддалечат од портите „за да се обезбеди безбедно движење на пратениците и персоналот“ и „да се избегне вештачка ескалација на настаните“.

In #Georgia, police violently dispersed a protest against the law on "foreign agents". President Salome Zurabishvili condemned the actions of law enforcers. pic.twitter.com/a9nTQTA30t

— NEXTA (@nexta_tv) May 1, 2024

Демонстрантите не беа одвратени. „Тука сум да протестирам затоа што ова не е начинот на кој Грузија треба да оди“, рече Марте, 19-годишен студент во толпата пред парламентот. „Сакаме да одиме по европски пат, сакаме да бидеме дел од Европа, а овој закон е апсолутно спротивен на она што го сакаме“.

Повреден лидерот на опозицијата

Најмалку еден висок опозиционер се чини дека е приведен во судирите во вторникот.

Главната опозициска партија во Грузија, Обединетото национално движење (УНМ), објави видео од нејзиниот претседател Леван Хабеишвили со црни око и отечен нос, без заб и гребнатини.

„Не ме боли. Ќе помине повредата на окото, ќе помине и телесната повреда. Сето ова ќе помине. Борбата против путинистите мора да продолжи“, рече Хабеишвили во видеото.

УНМ претходно објави дека полицијата го одвела Хабеишвили.

Стејт департментот на САД рече дека законодавството „инспирирано од Кремљ“ може да ја „ограничи слободата на изразување, да ги стигматизира организациите кои ги даваат овие придобивки за граѓаните на Грузија и да ги попречат независните медиумски организации кои работат на обезбедување на Грузијците пристап до висококвалитетни информации“.

Но, Грузискиот сон инсистира дека новите правила се потребни за да се заштити суверенитетот на земјата. Се очекува парламентарците да гласаат за законот на второ читање во среда.

Во бомбастичен говор на митинг пред парламентот во понеделникот вечерта, истакнатиот олигарх и поранешен премиер Бидзина Иванишвили се побуни против невладините организации поддржани од Запад, тврдејќи дека „глобалната воена партија“ е одговорна за војната во Украина и вети дека ќе ги казни неговите „криминални и предавнички“ политички ривали по изборите во октомври.

„Ветувам дека откако ќе ги надмине овие тешкотии, со недопрени суверенитет и достоинство, во 2030 година Грузија ќе се приклучи на ЕУ“, инсистираше тој.

63 лица се приведени во Грузија за време на протестот против законот за „странски агенти“, а шест полицајци се повредени, соопшти грузиското Министерство за внатрешни работи, пренесе Ројтерс.

Џим О’Брајан, помошник секретар на американскиот Стејт департмент за европски и евроазиски прашања, доцна вчера изјави дека имал „важен разговор со грузиските пратеници за нашите билатерални односи“.

Дискусијата опфати „наша силна загриженост во врска со нацрт-законот за ‘странско влијание’ инспириран од Кремљ и неговото негативно влијание врз европските аспирации на Грузија“, рече тој.

„Срцето ми е скршено кога ја слушнав визијата на Иванишвили за иднината на Грузија“, рече Габриелиус Ландсбергис, министер за надворешни работи на Литванија.

„Потресен сум од оваа ненадејна промена во односите со земјите, вклучително и Литванија, кои беа најблиски сојузници на Грузија. Се чувствуваме како да губиме пријател“, напиша тој во објавата на социјалните мрежи.

„Сега сме шокирани кога гледаме како Грузијците се влечат кон неслобода од оние кои самите најмногу се плашат од слободата. Но, знаеме дека Грузијците, како Литванците, се вечно слободоумни и слободата секогаш ќе цвета“, додаде тој.

Но, додека Јан-Герт Купман, генералниот директор на ЕУ задолжен за проширување и соседска политика, се подготвуваше за патување во Грузија што започнува во среда, полициското насилство се чини дека ги заострува ставовите во Брисел.

Германската европратеничка и членката на Комитетот за надворешни работи на Европскиот парламент, Виола фон Крамон-Таубадел го повика Купман да заземе цврст став кон владата во пресрет на репресијата.

„Тој треба да објави дека нема соработка со ЕУ“, рече таа. „Сите критериуми што Грузија требаше да ги исполни не беа исполнети, а оваа нова ескалација очигледно е против сите граѓански стандарди што Грузија требаше да ги почитува. Треба да зборуваме за санкционирање на Иванишвили“, додаде германскиот пратеник. (Според агенциите)