Италија е земја во фокусот на „Остен Биенале Скопје“ – изложба на Марко Бањоли во Чифте амам

На 23 април (вторник) во 19 ч. во Националната галерија на Македонија  – Чифте амам, Скопје ќе се отвори мултимедијалната изложбата „Тркало на времето“ на истакнатиот италијански уметник Марко Бањоли (http://www.marcobagnoli.it).

Со оваа изложба ја објавуваме одлуката на Советот на ОСТЕН „Земја во фокус“ на ОСТЕН Биеналето Скопје 2024 да биде ИТАЛИЈА. 

Изложбата е организирана во соработка со  Зеринтија, Асоцијација за современа уметност, а  со поддршка на Италијанска амбасада во Скопје и Италијанскиот културен институт во Белград.

„Тркало на времето“ е монографска изложба на Марко Бањоли (Емполи, Италија, 1949) која ги обединува делата на уметникот од последните 35 години и нови продукции специфични за локацијата во историскиот Чифте амам во Скопје. Амамот, сегашната локација на Националната галерија на Македонија, е изграден во средината на 15 век следејќи ги облиците на исламската архитектура и низ вековите се користел од муслиманите, евреите и православните, станувајќи место на културен и религиозен синкретизам.

Истражувањето на Бањоли е чудна космичка и духовна истрага која генерира спој помеѓу западните и источните верувања, толкувајќи митологии и списи кои потекнуваат од далечни векови и хетерогени култури. Уметникот не води кон една метафизичка друга димензија преку видео проекции раширени во просториите и звуци кои одекнуваат под куполите на скопскиот амам и ни раскажуваат приказни кои од Ефес водат до индискиот Ауровил – крстопат на знаење и граѓанство – до градини на античките шаховски фигури изработени од злато и сребро, придружени со појава на арапски феникс. Бањоли бара, преку уметноста, духовно и човечко единство што може да ги надмине сивите граници исцртани од тесноградоста на луѓето.

За изложбениот проект уметникот црта на древна легенда за 7 млади момчиња од Ефес кои, за да го избегнат прогонството на христијаните, на крилјата на чудесен настан спијат – несвесни – повеќе од два века во пештера; за да откако ќе се разбудат разберат дека поминало толку долго време.

Темата што се повторува во различни култури: во христијанска, во муслиманска, во келтска средина, па дури и во Малезија – е мит чие потекло лежи во големите преселби, кога прогонетите на пат кон југ, поттикнати од мегалитските култури на северот, повеќе не ги препознавле ѕвездите на кои се повикувале за ориентација во пустините под екваторот. Појавата на магеланов облак во облик на чамец на јужниот пол им дал нова ориентација. Повторно раѓање по напуштањето.

Марко Бањоли, по научното образование кое кулминираше со диплома по хемија, тој започна да се занимава со уметност во 1970-тите. Важни меѓународни изложби ги вклучуваат Венециското биенале (1982, 1986, 1997); документа, Касел (1982, 1992); и Сонсбик, Арнхем (1986). Има одржано самостојни изложби во престижни институции како што се Де Апел, Амстердам (1980, 1984); Изложбен центар за современа уметност, Женева, (1985); Музеј на современа уметност Сен-Пјер, Лион (1987); Магасин – Национален центар за современа уметност, Гренобл (1991); Музеј на современа уметност Кастело ди Риволи, Торино (1992); Центар за современа уметност Луиџи Печи, Прато (1995); Институт за модерна уметност во Валенсија, Центар дел Карме, Валенсија (2000); Чешки музеј за ликовни уметности, Прага (2009); Граѓански планетариум Улрико Хоепли, Милано (2011) и Мадре, Музеј на современа уметност Донарегина, Неапол (2015), Музеј на дваесеттиот век, Милано (2022) како и посети на големи музеи, од Националната галерија на модерна уметност во Рим до Центарот Жорж Помпиду во Париз.

Делата на Бањоли се наоѓаат во збирките на Музејот на современа уметност во Лион од 1987 година, во Центарот Печи во Прато од 1988 година, во Кастело ди Риволи од 1992 година, во колекцијата Лонго, Касино од 1994 година, во фармата Монтелори, Фучекио од 2011, во уметничкиот центар Гарисон од 2013 година и во музејот Магазино за италијанска уметност од 2017 година, и двата во државата Њујорк, во музејот Мадре, Неапол од 2016 година, во Галеријата на модерна уметност, Торино од 2019 година.

Во јуни 2020 година, по реставрацијата, фонтаната „Педесет и шест имиња“, 1999-2000 година, беше повторно инсталирана во близина на влезот на Кастело ди Риволи. Исто така од јуни 2020 година, фигурата „Како стрелец “, 1993-2019 година, но платформата Е на аеродромот „Леонардо да Винчи “во Фиумичино.

На 5 мај 2017 година, во Монтелупо Фиорентино беше отворено Ателје Марко Бањоли, мултифункционален простор кој уметникот го замислува како целина како вкупно уметничко дело (Gesamtkunstwerk) и кој во некои од неговите простори постојано ја менува привремената изложба на неговите дела од 1972 година до денес, курирани од Пјер Луиџи Таци.

Во 2018 година објавена е монографија Марко Бањоли, Скира, Милано, уредена од Селант, кој исто така е автор на воведниот есеј, кој содржи хронологија, потпишана од самиот Селант заедно со Антонела Солдаини, која вклучува текстови и сеќавања на уметникот.